‘Vaders zijn voorbestemd hun zonen teleur te stellen, en zonen hun vaders.’ Die wijsheid komt van Kublai Khan, heerser van het dertiende-eeuwse Mongoolse Rijk dat de Zijderoute in handen had, de belangrijkste handelsroute tussen oost en west. Gouden business. ‘Hij was de CEO van een wereldrijk,’ zegt de Britse acteur Benedict Wong die Kublai Khan speelt in Londen tijdens de persdag. Ruim dertien kilo aangekomen voor zijn rol, zit hij in de serie als een dikke pad op zijn troon, omringd door zijn knipmessen van onderdanen, die weten dat hun leider zijn kin maar hoeft op te tillen of hun kop gaat eraf.
Enter de jonge Marco Polo (Lorenzo Richelmy), die door zijn vader, handelsreiziger op de Zijderoute, min of meer als koopwaar aan het hof wordt achtergelaten, waar hij dienstdoet als het nieuwe speeltje van de Khan. Die staat hem toe zich te bekwamen in Oosterse vechtsport. Ook Richelmy, een jonge hond vol Italiaanse bravoure, moest tot het gaatje gaan voor zijn rol, vertelt hij. Maandenlang moest hij elke dag drie uur trainen in zwaardvechten en boogschieten te paard, een Mongoolse specialiteit. Het is te hopen voor Wong en Richelmy dat er nog een tweede seizoen komt.
Met 90 miljoen dollar voor tien afleveringen (ter vergelijking: House of Cards kostte 100 miljoen voor twee seizoenen van samen 26 delen) is Marco Polo niet alleen de duurste serie van Netflix, maar ook een van de duurste series ooit gemaakt. Alleen met filmproducent Harvey Weinstein aan boord kon dit budget op tafel komen. In Netflix vond Weinstein, die al een paar jaar op zoek was naar verhalen waarin oost en west samenkomen, de ideale partner. Het is geen geheim dat Netflix na Zuid-Amerika en Europa zijn oog nu richt op China, dat geldt als een moeilijk toegankelijke markt. Of Marco Polo daar wordt uitgezonden is nog helemaal de vraag, maar de serie is wel zo aantrekkelijk mogelijk gemaakt voor de Aziatische kijker, met heel veel aandacht en eerbied voor historische details en de Chinese culturele erfenis.
Marco Polo is een van de duurste series ooit gemaakt. Alles eraan is groots, en dankzij opnames in Venetië, Maleisië en Kazachstan is de serie visueel een feest. Wordt dit het nieuwe grote succes van Netflix? VPRO Cinema sprak in Londen met de makers, John Fusco en Dan Minahan.
Er was van meet af aan maar één man die deze serie kon maken: John Fusco, die de sequel schreef van Crouching Tiger, Hidden Dragon, en zelf van kinds af aan gefascineerd was door het Verre Oosten. ‘Je kunt die wereld niet betreden zonder de naam Marco Polo tegen te komen,’ vertelt Fusco. ‘ Als jongen van Italiaanse afkomst voelde ik me verwant aan deze Marco, die in zijn eentje in een totaal andere wereld terechtkomt. Een mooi gegeven vind ik dat. Maar pas toen ik in 2007 in Mongolië te paard een deel van de Zijderoute reed, ontstond bij mij het idee voor een serie. Geen bioscoopfilm; dit verhaal is te groot voor twee uur. De nieuwe generatie tv-series was toen net in opkomst en dat zag ik als dé kans om de geschiedenis van Marco Polo opnieuw te vertellen.’
Met honderden crewleden uit 27 landen en locaties in Venetië, Kazachstan en Maleisië zijn kosten noch moeite gespaard. De Mongoolse keelzangers op de soundtrack zijn speciaal ingevlogen en er werden allerlei experts ingehuurd, waaronder een historicus van de Universiteit van Peking. Zelfs de legerscènes met honderden figuranten zijn grotendeels gedraaid op live sets, en niet zoals gebruikelijk voor blue-screens. ‘Dat heeft te maken met de filmische opzet,’ zegt regisseur Dan Minahan. ‘We wilden het zo authentiek mogelijk maken en blue-screens zijn te steriel.’
Het betaalt zich terug: de beelden van de steppen van Mongolië zijn adembenemend, de sfeer is sterk, de gevechtsscènes zijn imposant. ‘We wilden de kijker een gevoel geven voor de enorme afstanden die reizigers in die tijd moesten afleggen,’ verklaart Minahan. ‘In die enorme landschappen is de mens heel nietig.’
Maar het lijkt wel of door de vele weidse landschapsshots de personages ook wat op afstand blijven. Zeker in de eerste afleveringen (wij zagen er zes van de tien), zien we alles steeds van ver af, of zweven we er hoog boven. Daardoor pakt het verhaal je niet direct bij de lurven; pas na drie afleveringen kom je er een beetje in.
Minahan regisseerde Deadwood, True Blood en afleveringen van The Newsroom en Game of Thrones, maar Marco Polo is veruit zijn grootste productie. Wat bracht hij mee, van zijn eerdere ervaringen? ‘De manier van werken, met z’n allen maandenlang op een grote campus zoals bij Deadwood. Zo creëer je een wereld op zich, en dat voelt de kijker. In Maleisië hebben we voor Marco Polo net zo’n campus gebouwd. Maar ook de manier van vertellen: zoals Deadwood eigenlijk een microkosmos is van Amerika, verteld door het bouwen van dat kleine stadje Deadwood, zo is Marco Polo “east meets west”, verteld vanuit één man.’
Net als zijn voorganger op het grote doek, Crouching Tiger, Hidden Dragon, verheft Marco Polo de mythe van het mysterieuze Verre Oosten tot grote hoogte, en dat zal de liefhebbers van Game of Thrones zeker trekken. De serie is imposant in ieder opzicht, visueel een feest. Ook de klassieke thema’s in het hart van de serie – macht, ambitie en het vader- en zoonconflict – zijn op zich fascinerend. Maar de emotionele intensiteit is dunnetjes. Marco Polo schetst een subtiel portret van een verbazingwekkende beschaving, maar raakt je vooral in je gevoel voor schoonheid, en dat is te weinig. Vergeleken met de huidige generatie topseries valt Marco Polo vooralsnog dan ook tegen.