‘Ik krijg eindeloos veel aanbiedingen voor series in de Verenigde Staten. Elke week belandt er wel een voorstel voor een pilot van een of andere serie op mijn bureau. Het ging me bij Trapped dan ook niet om het fenomeen serie. Ik vond het veel interessanter om iets in IJsland te maken waarmee het land internationaal zou opvallen. En ik wist dat een serie meer aandacht zou krijgen dan een film, snap je?’
Aan valse bescheidenheid doet de in IJsland geboren regisseur Baltasar Kormákur (1966) niet. Gelukkig maar, want anders had de beste man – begin april nog even in Nederland ter promotie van de serie – het eiland wellicht nooit verlaten om in Hollywood speelfilms te maken als Contraband, 2 Guns en Everest.
Voor Trapped keerde hij dus terug naar zijn geboorteland, en maakte hij inderdaad een serie waarmee IJsland internationaal zal opvallen. Want Trapped is Nordic noir van de bovenste plank. De serie volgt Andri, politiechef van het vissersdorpje Seydisfjördur. Op dezelfde dag dat een verminkt lijk aanspoelt, snijdt een hevige sneeuwstorm het dorp af van de buitenwereld en kan niemand er nog in of uit – ook de moordenaar niet. Zodat Andri en zijn paar hulpjes de moord helemaal alleen zullen moeten oplossen .
Trapped moest typisch IJslands zijn en toch internationaal aanslaan. Hoe combineer je die twee?
Kormákur: ‘Volgens mij gaan die twee juist hand in hand. Wat je niet wilt zien, is een Amerikaanse serie die zich toevallig in IJsland afspeelt. Het moet juist zo lokaal zijn dat het weer globaal wordt. Dat klinkt paradoxaal, maar klopt toch. De setting is uniek, maar het verhaal is universeel. Een aangespoeld lijk, moord, dat ken je wel. Maar dat mix je dan met typisch IJslandse elementen, waardoor alles een heel andere smaak krijgt.’
Trapped is Nordic noir. Heeft u nog wat series uit het genre bekeken om te zien wat u wel en niet moest doen?
‘Nee, weinig . Ik heb wel een paar afleveringen van The Bridge gezien. En ook het eerste deel van de Millennium-films. Wist je trouwens dat mijn film Jar City (2006) daar een voorloper van is?’
U bent de bedenker van Nordic noir?
‘Jazeker.’
Echt!?
‘Nordic noir begint natuurlijk in de literatuur. Met de misdaadromans over Wallander enzo. En met de boeken van Arnaldur Indriðason, waarop Jar City gebaseerd is. Ik kocht de rechten voor dat boek in 2000 en schoot de film in 2004. Dat was de eerste misdaadthriller die een grote hit werd in IJsland. Vijf jaar voor Millennium. En ook buiten IJsland was Jar City een succes, want hij kreeg wereldwijd goede recensies en won Beste film op het festival van Karlovy Vary. Misschien ben ik niet de bedenker, maar ik was er in ieder geval vroeg bij . Voor mij is Trapped een vervolg op Jar City. Wat eigenlijk een familiedrama is , vermomd als misdaadthriller. Want het fijne van een thriller is dat je heel gefocust op de verhaallijn moet blijven. Je kunt niet afdwalen naar melodrama. Zoiets wilde ik ook in Trapped. Want hoe dieper je in de serie komt, hoe belangrijker familiegeheimen worden.’
Voor de serie Trapped keerde Baltasar Kormákur (Contraband, 2 Guns en Everest) terug naar zijn geboorteland IJsland. ‘Misschien ben ik niet de bedenker van Nordic noir, maar ik was er in ieder geval vroeg bij.’
Spil in dat familiedrama is politiechef Andri, die met zijn twee dochters bij zijn schoonouders inwoont, nadat zijn vrouw hem voor een andere man heeft verlaten.
‘Andri is voor ons een heel herkenbaar personage. De vrouwen zijn momenteel aan de macht in IJsland en hebben de regels veranderd. En dus moet Andri veranderen. Daar is hij niet tegen, maar het kost hem wel moeite. Wat niet wil zeggen dat hij zo’n archetypische doemdenker is geworden die de hele tijd alcohol drinkt…’
Sterker nog: hij drinkt de hele tijd melk. Wiens idee was dat?
‘Van mij. Er heeft een tijdje een Engelse schrijver aan de serie meegewerkt en die had opgeschreven: Andri gaat zitten en drinkt een glas whisky. Ik vertelde hem dat hij dat gelijk kon weghalen, want dat is te Engels. Net als zijn idee dat mensen in IJsland een paraplu opsteken tegen de sneeuw. Dat doet niemand, want door de wind klappen die schermen gelijk om! Het moest wel authentiek blijven.’
Dus mensen in IJsland doen, net als Andri, nooit hun jas dicht? Zelfs niet als het stormt?
(lachend) ‘Nee, natuurlijk niet. Iemand als Andri zou waarschijnlijk niet eens een jas dragen.’
Extreem weer is altijd belangrijk in uw films. Zit dat in uw dna?
‘Na Everest, waar we soms bij min twintig graden scènes opnamen, vroegen journalisten me vaak hoe ik me op de kou in die film had voorbereid. Ik zei dan: door als kind naar school te gaan in IJsland. Daar hebben we bijna iedere dag een sneeuwstorm.’
Andri wordt gespeeld door acteur Ólafur Darri Ólafsson. U schreef de rol met hem in gedachten. Waarom hij?
‘Omdat Andri als IJsland moest zijn. Als een berg. Groot , dik, en groezelig. Ik ondervond trouwens veel weerstand tegen die keuze. Met name van de co-producenten uit Duitsland.’
Ze vonden hem te dik?
‘Inderdaad. Misdaadseries worden door heel veel vrouwen bekeken, en meestal willen de makers dat die verliefd kunnen worden op het hoofdpersonage. Ik herinnerde de Duitsers eraan dat Derrick er destijds ook niet zo appetijtelijk uitzag. Maar zonder gekheid. Ik vertelde ze: wacht maar af. Ze zullen wel degelijk verliefd op hem worden. En kijk nu eens: Ólafur is een ster. Trapped was een hit in Engeland en Ólafur stond op de covers van The Times en The Guardian. Onlangs was hij nog in Londen om promotie te doen en werd hij belaagd op straat. Zoiets is nog nooit gebeurd met een acteur uit IJsland.’
Een nieuw sekssymbool?
‘Precies! Dat was ook de kopregel in de krant: Het onwaarschijnlijkste sekssymbool.’
Het tiendelige Trapped is verkrijgbaar op dvd, en wordt uitgezonden op Film1