Cast against type. Dat is het eerste wat door je heen schiet als je met de Zweedse actrice Sofia Helin (1972) praat. Want ze lijkt in niets op de stoere, sociaal onbekwame Saga Norén die we kennen uit de Zweeds-Deense politieserie The Bridge. Helin is bescheiden, spreekt zachtjes en kijkt je de hele tijd geïnteresseerd aan. Hoe anders dan Saga, die over iedereen heen walst met haar directe, ongevoelige aanpak.
Saga heeft ongetwijfeld het syndroom van Asperger, maar dat wordt in de serie nooit benoemd. Waarom eigenlijk niet?
Helin: ‘Ik heb in de voorbereiding op mijn rol goed gekeken naar mensen met asperger, zal ik je bekennen. Maar we benoemen haar aandoening bewust niet, zodat we ons niet aan een bepaald ziektebeeld hoeven te houden. Saga is volledig vrij in haar beperkingen. Zij heeft wat ons betreft het Saga-syndroom.’
Ik sprak ooit met de bedenker van de serie, Hans Rosenfeldt, en die vertelde me dat u aanvankelijk niets van haar moest hebben.
‘Ik begreep Saga niet. Ik snapte niet hoe ze kon functioneren. Van alle personages die ik speel, moet ik eerst hun strijd begrijpen. Maar bij Saga moest ik andersom denken. Toen begreep ik haar pas. En ging ik van haar houden.’
Wat bedoelt u met andersom denken?
‘Alles wat ik doe als Sofia is signalen oppikken. Vanaf het moment dat jij binnenkwam, schat ik jou in. Hoe reageert hij hierop? Is hij op zijn gemak, of juist niet? En nu jij en ik praten, bevestig ik jou steeds. Als ik daarmee zou stoppen, door je bijvoorbeeld niet meer aan te kijken, krijg je er al snel genoeg van. Je voelt je ongemakkelijk of verveeld. En dat overkomt Saga de hele tijd. Zij kan geen signalen oppikken en ze dus ook niet bevestigen, waardoor mensen afhaken. En dat maakt Saga heel eenzaam. Het duurde even voordat ik begreep dat dit haar strijd is.’
Dit is uw vierde seizoen als Saga, heb je dan ook minder voorbereiding nodig?
‘Ja, want ik ken het personage. Voor dit seizoen heb ik wel onderzocht hoe het is om gevangen te zitten, want de serie begint met Saga in de gevangenis. Ik heb een dag in een echte gevangenis doorgebracht om te voelen hoe dat was. Heftig, kan ik je verzekeren. Verder is het toch vooral opladen om op die rijdende trein te springen, want het is tien uur televisie en de opnamen voor de serie kosten alles bij elkaar een maand of zeven.’
En u springt niet eens op de trein. U bent de trein…
‘Ja, misschien wel. En het kost veel energie om die trein in beweging te krijgen.’