Gevoel voor tumor won de Prix d’Europe voor beste dramaserie van 2018. De knap gemaakt comedy over kanker is gebaseerd op de ervaringen van scenarist Leander Verdlevel. ‘We moeten er normaal mee omgaan. Dat is zo belangrijk.'

In de Vlaamse serie Gevoel voor tumor denderen we in hoge vaart het leven binnen van de 25-jarige Tristan. Hij heeft zich volledig gestort op zijn studie geneeskunde en gokt op een carrière in de prestigieuze neurochirurgie, in zijn vrije tijd is hij de koning van het rugbyveld en ook bij de meisjes scoort hij prima. Het verhaal wordt meeslepend neergezet, in een aanstekelijke sfeer van vrolijke branie die doet denken aan de voetbalcomedy All Stars.

Die sfeer wordt in de eerste aflevering lang genoeg doorgevoerd om de plotselinge wending tegen het einde goed te laten aankomen: Tristan, die we net met veel aplomb een training in slechtnieuwsgesprekken hebben zien volgen, blijkt kanker te hebben. Daar gaat dat onbezorgde leventje. Angst en onzekerheid komen ervoor in de plaats. En ook dat laten de makers ons merken, in surreëel getinte scènes die goed overbrengen hoe Tristan zich voelt.

Gevoel voor tumor is een gedurfde comedy over een moeilijk onderwerp waar veel mensen mee te maken krijgen. Daar zijn er niet veel van. Slechts een enkele seriemaker durft het aan grappig te doen over zoiets ernstigs. The Big C met Laura Linney uit 2011 was een gunstige uitzondering, maar Gevoel voor tumor gaat een stap verder. Deze serie laat gedetailleerd zien wat een patiënt doormaakt tijdens de emotionele achtbaan die de diagnose kanker veroorzaakt en gaat het monster met veel humor te lijf, zonder de harde realiteit weg te poetsen. Dat is een bijzondere prestatie, die werd bekroond met de Prix d’Europe voor beste tv-serie van 2018.

'Het was een zoektocht naar het juiste evenwicht, en het duurde wel even voor we dit gevonden hadden'

Mathias Claeys

Maarten Nulens als Tristan in Gevoel voor tumor

Lance Armstrong

Het verhaal is gebaseerd op de ervaringen van Leander Verdievel, programmamaker bij de VRT, die op zijn 23ste kanker kreeg. Nadat hij van goedbedoelende vrienden het zoveelste exemplaar kreeg van de biografie van Lance Armstrong, waarin hij maar weinig aanknopingspunten vond, ontstond bij hem het idee om er ‘iets mee te doen’.

‘Ik ben twee jaar ziek geweest en ik ging op zoek naar literatuur waar ik wat aan had,’ vertelt Verdievel door de telefoon. ‘Maar ik vond alleen boeken die je fluisterend toespreken over kanker. Ik was pas 23, nog maar net tiener af. Ik kon daar niets mee. Dat ik twee jaar ziek ben geweest, betekent niet dat ik twee jaar niet heb geleefd en niet heb gelachen. Terwijl weinig zo goed is als eens hard om je eigen situatie lachen. Aanleiding genoeg. Klein voorbeeldje van iets wat ik meemaakte in de spreekkamer: de arts vertelde dat ik een tumor had die veel in Zuid-Korea en China voorkomt. Goh, zei mijn moeder, kon dat zijn omdat ik jarenlang naast een Chinees restaurant had gewoond? Haha. Zoiets kun je niet verzinnen.’

De serie is gemaakt door Verdievel, hoofdscenarioschrijver Mathias Claeys en regisseur Tom Goris. Verdievel: ‘Bij de VRT had ik laten vallen dat ik met het idee voor een tv-serie speelde. Ik werd voorgesteld aan Tom, die meteen ontzettend enthousiast was over het plan. Hij haalde Mathias erbij en dat bleek een match made in heaven. Wij voelen elkaar heel goed aan. Mathias Claeys: ‘We hebben als trio de grote lijnen uitgezet en Leander en ik hebben het verhaal geschreven, waarbij ik waakte over de structuur en de manier van vertellen. Leander deelde zijn ervaringen met ons en daar hebben we een eigen verhaal van gemaakt. Een universeler verhaal, dat we hebben gesitueerd in het studentenleven, omdat dit een aantrekkelijke wereld is.’

Als moeilijkste aspect noemt Claeys het vinden van de juiste balans: hoe weet je of je niet doorschiet in lolligheid? Claeys: ‘Het hielp dat Leander ervaringsdeskundige is. Hij heeft het allemaal zelf meegemaakt en voelde heel goed aan wat kan en wat niet. Het was een zoektocht naar het juiste evenwicht, en het duurde wel even voor we dit gevonden hadden.’

Gevoel voor tumor

Behoefte aan humor

Bijzonder is de greep om drama met non-fictie te vermengen door de getuigenissen te verwerken van twaalf andere jonge (ex-)kankerpatiënten, die aan het eind van elke aflevering kort hun verhaal delen. Het versterkt de impact van de serie op de kijker. Is dat ook de reden dat de makers hiervoor kozen? ‘Toen we de eerste versie van het scenario presenteerden, was de VRT positief, maar de Vlaamse netmanager wilde wel weten of de behoefte aan humor ook zo leeft bij andere patiënten,’ zegt Verdievel.

‘Om antwoord te krijgen op die vraag zijn Tom Goris en ik toen kankerpatiënten gaan interviewen. Dat was moeilijk, maar ook heel schoon. Je gaat elke keer toch weer diep en ik gaf ook altijd veel weg van mezelf, maar het sterkte ons in het idee voor de serie. Wat in de verhalen steeds naar voren kwam, was de wens dat we boven alles een eerlijk verhaal zouden vertellen over hoe het écht is om ziek te zijn.’

‘Het belangrijkste dat we met Gevoel voor tumor willen overbrengen,’ zegt Claeys, ‘is dat het leven niet stopt als iemand slecht nieuws krijgt. We moeten mensen die kanker krijgen niet meteen afschrijven en normaal met hen omgaan, niet op kousenvoeten gaan lopen. Dat is zo belangrijk.’

Gevoel voor tumor is vanaf zondag 16 december wekelijks te zien op NPO 3, 21.10-22.10 uur. NPO 3 zendt de getuigenissen van de kankerpatiënten niet uit op televisie. Ze zijn wel online te bekijken op npostart.nl

Meer over Gevoel voor tumor