De avond voordat regisseur Baltasar Kormákur in Amsterdam is om zijn hitserie Trapped te promoten, wordt in IJsland de achtste aflevering van het tweede seizoen uitgezonden. ‘De aflevering brak Twitter,’ zegt hij grijnzend. ‘Er zit een nogal schokkende wending in.’
De terugkeer van politiechef Andri (Ólafur Darri Ólafsson) naar vissersdorpje Seydisfjördur, waar hij opnieuw probeert een opeenstapeling aan moordpartijen en misdaden op te lossen, is zijn landgenoten sowieso goed bevallen. ‘Het eerste seizoen brak al alle records van de IJslandse televisie. Dit keer zijn de kijkcijfers nog hoger.’
Ook buiten de IJslandse landgrenzen wordt reikhalzend uitgekeken naar seizoen twee. Hoe verklaart u het wereldwijde succes?
Baltasar Kormákur: ‘Ik hoop natuurlijk dat het aan de kwaliteit ligt. Maar ik denk ook dat het komt omdat er een ander smaakje aan zit. Zie het als een biefstuk die iedereen kent en lekker vindt, alleen dan met een nieuw sausje en verrassende ingrediënten. Het resultaat is iets dat je herkent, maar toch niet eerder hebt gezien.’
Hoe onderscheidt Trapped zich volgens u van andere scandi-noir?
‘Ons weer, onze bergen. Het eerste seizoen speelde zich min of meer af in een grote hoop sneeuw! Mijn doel was om een serie te maken die je onmogelijk kunt verwarren met The Bride of The Killing. Het eerste seizoen was erg populair in Scandinavië en een van de sentimenten daar was dat het realistischer is. Ons politiebureau heeft geen glazen wand waar mensen op schrijven. Onze personages zijn niet stijlvol gekleed. Zelfs onze truien zijn anders. Ze zijn IJslands: van wol en volledig afgedragen.’
Was het lastig een reden te bedenken om Andri (Ólafur Darri Ólafsson), inmiddels werkzaam bij de politie in Reykjavik, weer terug naar het noorden te krijgen?
‘Nee, IJsland is een klein land. Als er iets zou spelen in een regio waar een rechercheur connecties mee heeft, is hij de eerste die ze die kant opsturen. En omdat Andri nu in Reykjavik woont, was het makkelijker de landelijke politiek aan het stadje te verbinden.’
Ook het tweede seizoen van Trapped speelt zich af in het noorden van IJsland. Dit keer koppelde regisseur Baltasar Kormákur een reeks moorden aan de milieuproblematiek op het eiland.
'Een van de belangrijkste issues in IJsland is op dit moment de natuur en hoe we die behandelen.'
Het tweede seizoen begint met een aanslag op een landelijke politicus die verband houdt met een aluminiumfabriek in het noorden. Lokale boeren maken zich zorgen over de schade die de fabriek aan het milieu en hun land toebrengt, en een extreemrechtse groep die zichzelf Hammer of Thor noemt is tegen de buitenlandse investeerders en buitenlandse werknemers.
Het doet erg actueel aan?
‘Klopt. Het eerste seizoen was vooral “Agatha Christie in IJsland”, ook al ging het over de nasleep van de crisis. Maar omdat de serie sindsdien aan zowat de hele wereld is verkocht, wilde ik dit keer dieper gaan. Met zo’n geweldig platform, moet je goed bedenken waar je over wilt praten. Een van de belangrijkste issues in IJsland is op dit moment de natuur en hoe we die behandelen. Gaan we ons grootste bezit verkwanselen voor de generaties die na ons komen, of niet?’
Waarom de focus op de boeren en de aluminiumfabriek?
‘Er zijn zoveel verhalen van boeren in IJsland die het maar moeten slikken als er weer een weg of een dam op hun land komt. En aluminium is de vijand in IJsland, mensen vinden het vreselijk. Omdat de stroom bij ons goedkoop is, is het voor andere landen aantrekkelijk om bij ons hun troep om te smelten. Maar de effecten voor ons milieu zijn extreem. Er zijn aardbevingen, er komen gassen vrij die gevaarlijk zijn voor de schapen.’
Is Hammer of Thor ook gebaseerd op een bestaande groep?
‘Niet met die naam, maar je hebt in IJsland wel wat idioten rondrennen die de oude saga’s gebruiken om hun racisme te promoten. Wat idioot is, want alle hoofdpersonen uit de saga’s komen juist uit andere landen, iets dat Hinrika ook opmerkt in de eerste aflevering. Toevallig werd er gisteren een vrouw geïnterviewd op de nationale televisie die het paganisme aanhangt en behoorlijk wat nazistische en racistische dingen riep. Ze leek sprekend op de vrouw die bij ons aan het hoofd van Hammer of Thor staat. Ik kreeg allemaal berichtjes: ze bestaat echt!’
Still uit het tweede seizoen van Trapped
U heeft voor dit seizoen meer vrouwen achter de schermen aangetrokken. Twee nieuwe schrijvers en een regisseur.
‘Klopt. En niet alleen achter de schermen, de vrouwelijke rollen zijn ook belangrijker. De tweede helft van het seizoen is zelfs behoorlijk female driven. (Lachend) Ook omdat tegen die tijd alle mannen het loodje hebben gelegd natuurlijk.’
Hoe kwam u tot dit besluit?
‘We kregen kritiek na het eerste seizoen dat de vrouwelijke representatie wat beter mocht. Het was eigenlijk maar één opmerking, maar die heb ik serieus genomen, want het klopte. Maar alleen met quota en regels los je de genderongelijkheid volgens mij niet op, ik denk dat het vooral belangrijk is om iedereen mee te laten praten. Zo hebben we Ilmur Kristjánsdóttir (Hinrika) betrokken bij het script. Zij wees ons erop dat in een scène waarin Hinrika en Andri iemand verhoren, eigenlijk alle slimme vragen voor Andri waren. Het was heel makkelijk om dat bij te stellen, want Hinrika hoort niet ondergeschikt aan Andri te zijn. Alleen al door haar erbij te betrekken, werden dit soort dingen beter.’
De personages zitten dit seizoen niet fysiek gevangen, zoals in het eerste seizoen. Het sneeuwt niet eens. Zijn ze wel nog steeds trapped?
‘Als IJslander voel je je altijd gevangen op het land. De eerste dertig jaar van mijn leven, voordat ik naar het buitenland ging om te werken, voelde ik me volledig trapped. Pas toen ik daarna terugkwam, was ik vrij. IJsland is vreselijk isolerend. Een klein eiland in het midden van de oceaan. Tot we een vliegtuigmaatschappij kregen, kwam er één boot per jaar aan. IJsland zit al gevangen sinds het jaar 1000.’
Genoeg stof voor seizoen drie dus?
‘Absoluut. We zijn al begonnen.’
Het tweede seizoen van Trapped is vanaf 26 maart verkrijgbaar op dvd en te zien op Lumiereseries.com. Het eerste seizoen is te zien via o.a. Netflix en Lumiereseries.com