Het geheim achter het succes van Oogappels

‘High-concept’-televisieseries hebben de afgelopen jaren flink aan kracht gewonnen door de ‘oorlog’ tussen streamingdiensten, die allemaal op hetzelfde uit zijn: de zoveelste nieuwe serie aan de volgevreten kijker slijten. In zo’n geval is het handig om in te zetten op een waanzinnig uitgangspunt dat je in twee zinnen kunt samenvatten.

Gelukkig zijn er ook nog series die ‘doodgewoon’ durven te zijn. Het concept van de succesvolle BNNVara-serie Oogappels is op papier simpel, maar blijkt in de praktijk uiterst doeltreffend. In het mozaïekdrama volgen we vier gezinnen die op de een of andere manier met elkaar verbonden zijn: hun kinderen zitten op dezelfde middelbare school of de ouders kennen elkaar. Er komen allerhande puberthema’s voorbij – gezondheid, drugsgebruik en tatoeages –, maar ‘ouderperikelen’ worden belicht, zoals een ingedut seksleven, vreemdgaan en (te) hoge verwachtingspatronen. Het geheel wordt van extra context voorzien door documentaireachtige intermezzo’s van grootouders, die terugblikken op hun eigen opvoedmethodes.

Oogappels maakt van doodgewone Nederlandse gezinssituaties dus haar unique selling point. Het resultaat: een ijzersterke dramedy met sterk spel, slimme scripts en waarheidsgetrouwe voorbeelden uit de he(me)l die opgroeien en opvoeden heet. De serie bleef dan ook bepaald niet onopgemerkt, met gemiddeld anderhalf miljoen kijkers, uitstekende recensies, en vorig jaar zelfs een nominatie voor de prestigieuze Nipkowschijf.

Actrice en schrijver Roos Ouwehand (Mi vida) werd er door regisseur Will Koopman (Gooische Vrouwen) in eerste instantie vooral bij gevraagd om wat extra dialogen te schrijven. Door een samenloop van omstandigheden werd ze na een paar afleveringen plotseling de hoofdschrijver van de serie. Halverwege het eerste seizoen sloot Lex Passchier (De 12 van Oldenheim) zich bij haar aan.

Will Koopman regisseert alle afleveringen, zodat de serie in feite ‘gerund’ wordt door een driemanschap. Dat is belangrijk geweest voor het vinden van de juiste toon, vertelt Lex Passchier: ‘We hoeven niet eerst over meerdere schijven heen, zodat we de thema’s vrij makkelijk met elkaar kunnen afstemmen. Ik heb weleens bij series gewerkt waarbij we met zes mensen aan tafel zaten en daardoor krijg je te vaak “compromissendrama”: van alles en iedereen een beetje. Omdat onze kern kleiner is, blijft het veel meer “van ons” .’

Roos Ouwehand: ‘Ik heb zelf twee pubers, dus de gebeurtenissen staan heel dicht bij me. In het begin was het nog de bedoeling dat Oogappels een comedy zou worden, maar daar verzette ik me stevig tegen. Natuurlijk mag het grappig zijn, maar ik vind het juist goed als we óók alle pijnlijke, moeilijke en verdrietige dingen laten zien.’

Herkenbaarheid lijkt hét toverwoord voor het succes van de serie. Ouwehand: ‘Het gaat dwars door alle generaties heen. Mijn moeder van 84 kijkt met veel plezier, maar ik hoor ook genoeg verhalen van mensen die er wekelijks met het hele gezin op de bank voor gaan zitten. Dat komt ook doordat álle generaties in de serie zitten. Je ziet de ouders worstelen met de opvoeding van hun pubers, maar ook het commentaar van hún ouders. Daardoor begrijp je veel beter waarom hun kinderen doen wat ze doen.’

‘Wij verkondigen als schrijvers nooit wat goed of fout is,’ vult Passchier aan. ‘Oogappels moet geen serie worden met een opgeheven vingertje, want wij hebben de wijsheid ook niet in pacht als het gaat om opvoeding. Maar aan de reacties merken we wel dat het aanslaat. Zo kregen we bijvoorbeeld een bericht van een moeder die met haar dochter een scène zag en daardoor voor het eerst een gesprek voerde over haar scheiding. De impact gaat soms verder dan alleen ontroering of herkenbaarheid.’

Ouwehand: ‘Opvoeden of opgroeien ís natuurlijk ook tragisch, pijnlijk en frustrerend. De openingstune is niet voor niets “Under Pressure” van Queen en David Bowie. Pubers staan tegenwoordig permanent onder druk, maar hun ouders óók, of het nu in de opvoeding, hun werk of in de maatschappij an sich is. En vervolgens denkt de oudste generatie daar ook weer het hare van.’