Je leest dit artikel uit de VPRO Gids gratis op VPRO Cinema. Wil je meer lezen over oa documentaires, podcasts en boeken? Neem dan een digitaal abonnement.
Willem Bosch schreef en regisseerde de vierdelige internationale VPRO-dramaserie The Spectacular, met rollen voor onder anderen Hadewych Minis en Michel Sluysmans. ‘We moesten waken voor nostalgie.’
©
VPRO Gids
abonneer
cadeautje
Dramaserie The Spectacular is gebaseerd op een aanslag die de IRA in 1990 pleegde in Roermond. Daarbij kwamen twee Australische toeristen om het leven. Willem Bosch (Feuten, Hiernamaals) schreef het script en regisseerde de vier afleveringen.
Hoe oud was u tijdens de aanslagen?
Willem Bosch: ‘In 1988 was ik twee en in 1990 vier, dus ik heb daar geen actieve herinnering aan. Ik kom wel uit een behoorlijk katholiek Brabants gezin en mijn vader was nogal uitgesproken over het Noord-Ierse conflict. Rond de Oranjemarsen riep hij altijd dat al die protestanten schurken waren. In die zin kreeg ik er wel wat van mee. Hij heeft mij een behoorlijk gekleurd wereldbeeld opgelegd, maar dat zie je niet terug in de serie.’
Deze dramaserie is gebaseerd op ware gebeurtenissen. Maakt dat het schrijven van een scenario lastiger?
‘Mmm. Uiteindelijk is het proces redelijk hetzelfde. Je weet wat er gebeurd is, maar je maakt er fictie van. In de serie nemen we afstand van de feiten, bedenken we er intriges bij en proberen we de sfeer, en de terreur ook, zo echt mogelijk weer te geven. Het is een andere manier van werken. Je hebt te maken met een beperking, maar het is ook prettig om bezig te zijn met iets dat uit het leven gegrepen is. Daarnaast hebben kijkers misschien al voorkennis of bepaalde verwachtingen. Het was ook bijzonder om te zien hoe de Britse en Ierse acteurs het script lazen. Voor hen is het nog steeds een heel beladen onderwerp – logisch. In Groot-Brittannië wordt echt nooit iets gemaakt waarin de menselijke kant van de IRA naar voren komt. Dit is geschreven met distantie, onafhankelijk, en de Ierse acteurs wezen mij er soms op dat zinnen niet de juiste toon hadden. Die veranderde ik dan.
In uw eigen tekst?
‘Voor veel regisseurs is de tekst heilig. Meestal hebben ze die niet zelf geschreven en kunnen ze hem moeilijk zomaar veranderen. Misschien is er wel maanden over nagedacht, terwijl ik alles als schrijver uit mijn duim heb gezogen en zo’n zin dus ook makkelijk kan veranderen. Ik wil gewoon een verhaal vertellen, dat script moet daarbij helpen en dus niet heilig zijn. Het kan ook gewoon de prullenbak in. Veel makers denken daar anders over.’
©
Jan-Paul Kuit
Opnames voor The Spectacular op de Markt in Roermond, 2020
Voor kijkers is dít voortaan wat er gebeurd is in Roermond.
‘Dat geldt natuurlijk voor veel dingen in de filmgeschiedenis. Wij hebben ook een beeld van het Wilde Westen dat volledig gebaseerd is op westerns uit de jaren zestig en zeventig, maar zo zag het er natuurlijk helemaal niet uit. Clint Eastwood op een paard met de muziek van Ennio Morricone op de achtergrond. Heeft niets te maken met het echte Wilde Westen. Je krijgt altijd een beeld voorgeschoteld dat door latere generaties wordt bepaald. Wij moesten ook waken voor jarentachtig- en jarennegentignostalgie, met overal rokende mensen, gekke kapsels en schoudervullingen. Daar moet je van wegblijven, anders wordt het Toen was geluk heel gewoon.
U moest casten tijdens corona.
‘Krankzinnig. Alles via Zoom. Normaal speelt een acteur de scène voor je neus en zeg je: ik bel je nog wel. Nu moesten ze een scène opnemen en die opsturen. Audities werden gesprekken: praten over het onderwerp en de serie. Dan merk je dat de een heel veel wil vertellen en de ander alleen een rol wil spelen. Is ook prima, maar ik heb het liefst acteurs die meedenken.’
The Spectacular heeft een internationale cast en speelt zich af in vijf landen.
‘Vanwege corona hebben we bijna alles nagebouwd in een grote studio. Normaal krijg je daar geen handen voor op elkaar. Nu was er geen keus en uiteindelijk bleek dat het niet per se duurder was. In Nederland is het gebruikelijk om op locatie te filmen. Nu zat alles bij elkaar. Scheelde enorm in reistijd, transportkosten en catering. Het moment suprême moesten we buiten draaien op de Markt van Roermond, te midden van vijftien cafés met terras. Die zouden we moeten afhuren, maar drie dagen voor de opname sloot de horeca. Hadden wij opeens een beetje mazzel.’