Je leest dit artikel uit de VPRO Gids gratis op VPRO Cinema. Wil je meer lezen over oa documentaires, podcasts en boeken? Neem dan een digitaal abonnement.
Wat gebeurt er als er in 1963 op een dag meisjes worden toegelaten op een jongensschool in de buurt van La Rochelle? Daarover gaat Mixte, de eerste Franse serie van Amazon Prime Video. ‘Het was een rommeltje, wat voor een serie interessant is.’
©
VPRO Gids
abonneer
cadeautje
De Franse pers noemde het ‘een heerlijke duik in de sixties’ (Les Échos) over ‘girlpower à la française’ (Toute la Culture). Marie Roussin is de grote vrouw achter Mixte: ze is scenarist en showrunner. Ze leerde het vak van de Amerikaanse scenarist en tv-producent Tom Fontana, toen ze junior-scenarist was voor zijn serie Borgia (Canal+). Vervolgens werkte ze in de schrijversteams van talloze Franse series en in oktober 2021 won ze met Mixte de publieksprijs voor Beste Franse serie op het festival Canneséries. Terecht, want Mixte is een vermakelijke serie met veel vaart en scherpe dialogen, een goede balans tussen humor en drama en uiterst actuele, feministische thematiek. De knipogen naar het heden zijn talrijk, zoals een keurig gekleed meisje dat te horen krijgt dat ze iets moet aantrekken omdat haar schouders half ontbloot zijn. Of een oude docent die verontwaardigd zegt: ‘Is het de taak van de leraren om de leerlingen ergens voor te interesseren?’
Roussin staat ons te woord via Zoom vanuit haar huis in Parijs, waar op de achtergrond twee glimmende ballonnen te zien zijn. Op de ene staat een 4, op de andere een 0. ‘Ja,’ bekent ze lachend, ‘ik heb gisteren mijn verjaardag gevierd.’
Series als Mad Men maakten duidelijk hoe dol we zijn op de jaren zestig. En hoewel u het seksisme uit die tijd stevig aankaart, zwelgt ook Mixte hierin.
Roussin: ‘Ja, natuurlijk. Visueel en muzikaal bijvoorbeeld was het een heerlijke, explosieve periode. Dus daar profiteer je van als je een serie maakt over die tijd.’
Hoe is het idee voor Mixte ontstaan?
‘Het begon met een krantenartikel. Daar stond in dat een Frans lyceum heel trots was dat het in 1963 het eerste gemengde lyceum van de regio was geworden. Interessant daarbij is dat het een pragmatische keuze was, geen ideologische. De babyboomers waren klaar voor de middelbare school en er waren te weinig meisjesscholen. Daarom werden er vanaf 1963 meisjes op jongensscholen geplaatst. Over zo’n school gaat de serie. En juist omdat het geen inhoudelijke, politieke keuze was verliep het heel chaotisch. Er was geen ideologische voorhoede die kon uitleggen waarom gemengde scholen beter zijn en hoe je dat aanpakt. Het was, kortom, een rommeltje, wat voor een serie natuurlijk interessant is.’
©
Amazon
Jaarboekfoto's van de personages uit Mixte
In Mixte leven we mee met onder anderen Annick, het mooiste én slimste meisje van de klas, de slome jongen Pichon, de stoere Baptiste en docent Nina, die aan het scheiden is. Het is 1963, vijf jaar voor mei 1968, en we zien nog veel seksisme dat uit de ‘oude wereld’ stamt, maar dat – zo realiseer je je tijdens het kijken van Mixte – ook in 2021 nog niet verdwenen is.
Annick, het mooiste meisje van de klas, heeft geen onrealistisch, graatmager Instagram-lijf zoals je dat nu vaak ziet. Is dit een bewuste keuze?
‘Absoluut. Ze lijkt meer op het ideaal van die tijd, Marilyn Monroe of Brigitte Bardot. En in een serie werkt het zo: als er tien mensen roepen “wat is ze mooi!”, dan is ze mooi, einde discussie. Daarnaast past het bij haar personage: zij is meer vrouw dan meisje, zij is het meest volwassen, ook omdat ze thuis een zwaarder leven heeft gehad dan de anderen.’
‘Meisjes zijn volgzamer, ook op school. Jongens minder, het wordt ook minder van ze verwacht. Dat is een kip-eiverhaal’
De serie gaat ook over het heden, de tijd van #MeToo. Waarom geen serie hierover die in het heden gesitueerd is?
‘Het is interessant om wat afstand van het heden te nemen en dingen in perspectief te plaatsen. Het is minder in your face, maar uiteraard gaat het ook over nu. Tegelijkertijd vond ik het boeiend te zien hoe de acteurs, allemaal tussen de zeventien en 22 jaar, naar het script keken: voor hen is dit echt een andere wereld, de jaren zestig. Ik ken het nog een beetje, ik ben veertig, maar zij niet. En toch voelden ze zich door de thema’s erg aangesproken.’
In Nederland zijn meisjes beter op school. Jongens hebben vaker gedragsproblemen en leren minder goed.
‘In Frankrijk ook. Er is een bekend experiment: je geeft kinderen een lepel vieze yoghurt, slechts twee op de honderd meisjes zeggen “bah”. Bij de jongens ligt dat percentage veel hoger. Meisjes zijn braver en volgzamer, en dat zijn ze ook op school. Jongens minder, het wordt ook minder van ze verwacht, men vindt het normaler dat jongens ongehoorzaam zijn. Dat is een kip-eiverhaal.’
In Mixte zegt een leraar tegen een jongen die niet goed reageert op de aanwezigheid van meisjes in de klas: het is aan jullie om te veranderen, want meisjes zul je overal in het leven tegenkomen. Is dat het motto van de serie?
‘Ik heb geen serie met een pasklare boodschap willen maken, maar het is inderdaad iets om over na te denken. Jongens en mannen moeten veranderen, al is dat niet makkelijk. Sommige van mijn vrienden hebben kinderen en wat blijkt? Een meisje opvoeden is makkelijker, ook wat genderthema’s betreft. Bijvoorbeeld, je zegt tegen je dochter: je moet je nooit laten vertellen dat je iets niet kan omdat je een meisje bent. Dat je minder waard bent dan een jongen. Dat is makkelijk, een heldere boodschap. Een jongen opvoeden is vandaag de dag lastiger. Het gesprek is minder kant-en-klaar en evident.’
Terwijl het juist de jongens en mannen zijn die moeten veranderen.
‘Ja. Daarom zitten er ook jongens in Mixte die daarmee worstelen. Niet alleen het type “jonge vrouw die zich niet de kaas van het brood laat eten”. Dat hebben we al vaak genoeg gezien.’