Sleepers: uitstekende misdaadserie van debuterend showrunner Robert de Hoog

Ook het leven van een acteur kent soms schaduwkanten. Robert de Hoog had het ogenschijnlijk prima voor elkaar: een vaste baan bij Internationaal Theater Amsterdam en meer dan genoeg acteerklussen. En toch knaagde er iets. In De Hoog zat een enorme ‘bom’ aan creativiteit die er niet altijd meer uitkwam, vertelt hij tijdens een telefonisch interview, want op het podium voer je immers toch vaak andermans ideeën uit. Daarom besloot De Hoog de sprong in het diepe te wagen en zijn vaste baan op te zeggen. Het werd tijd om te kijken of hij zélf iets van de grond kon krijgen.

Nu liep de acteur al jaren rond met het idee voor een serie over een corrupte rechercheur die verstrikt raakt in de onderwereld en streamingdienst Videoland, inmiddels een bewezen leverancier van ijzersterk Nederlands drama, bood hem de kans om die reeks te gaan maken. Daarbij vervult De Hoog dezelfde rollen als zijn vriend en collega Achmed Akkabi bij Mocro Maffia, die van showrunner én hoofdrolspeler.

Het resulteerde uiteindelijk in het zesdelige Sleepers. Spil van de serie is Martin (De Hoog), een rechercheur die al zijn hele carrière al een dubbelleven leidt om de criminele Henk (Hans Kesting), een soort vaderfiguur voor Martin, van geheime informatie te voorzien. Omdat het geen gegevens zijn die mensenlevens in gevaar brengen, kan Martin er prima mee leven. Maar als Henk plotseling wordt vermoord, krijgt Martin te maken met een nieuwe lichting criminelen. En die zijn niet alleen veel gevaarlijker, ze eisen ook meer gevoelige informatie. Weigert Martin die te verstrekken, dan komen hij én zijn naasten in gevaar.

De Hoog was al langer gefascineerd door de overlap tussen de onder- en de bovenwereld. Hij las er talloze boeken over en bezocht verschillende zittingen van het proces tegen Willem Holleeder. De Hoog: ‘Daar ging het vaak over “platte petten”, een term voor corrupte agenten. Dat vond ik een enorm interessant fenomeen en daarom leek het mij heel tof om een verhaal te maken over een corrupte agent die verstrikt raakt in een crimineel web. Steeds verder, totdat hij zich met geen mogelijkheid meer los kan maken.’

Simon de Waal – die zijn werk als scenarist voor series als Het gouden uur en Bureau Raampoort afwisselt met een parttimedienstverband bij de Amsterdamse politie – schreef het verhaal samen met De Hoog. De Waal: ‘Robert had een serie bedacht over een corrupte agent en ik kwam met het idee dat hij al vanaf zijn jeugd geïnfiltreerd was in de onderwereld. Dat vulde elkaar perfect aan. Er zijn natuurlijk talloze films en series gemaakt waar corrupte agenten in voorkomen, maar daarin ligt de focus niet volledig op één corrupte agent of wat het met iemand doet als hij steeds dieper de onderwereld in wordt gezogen.’ De Hoog vult aan: ‘Een van de meest treffende zinnen in de serie is niet voor niets: “De onderwereld zit vol weerhaakjes. Als je er eenmaal in zit, kom je er nooit meer uit.”’

Hoewel de term ‘platte petten’ regelmatig viel tijdens de zaak-Holleeder is Sleepers niet gebaseerd op ware gebeurtenissen. Toch hebben de geruchten over corrupte agenten volgens De Waal wel degelijk wortels in de realiteit. ‘Dit soort verhalen deed al de ronde in de tijd van Klaas Bruinsma. Er werd beweerd dat hij jonge mensen naar de politieschool stuurde, zodat zij hem later van informatie zouden kunnen voorzien. Sleepers is volledig fictief, maar die geruchten vormden natuurlijk een uitstekende inspiratiebron. Bovendien is de realiteit vaak veel krankzinniger dan alles wat je zelf verzint. Ik had best voorbeelden kunnen gebruiken uit mijn politiewerk, maar als ik dat had gedaan, zouden kijkers zeggen: “Kom op, zoiets gebeurt toch niet echt?!’’’

Ook De Hoog benadrukt dat het script helemaal verzonnen is. ‘Er zijn geen bestaande personen of situaties in verwerkt, maar het is wél een fictief verhaal dat morgen zomaar in de krant zou kunnen staan. Mijn vader heeft lang bij de Amsterdamse politie gewerkt, dus van hem heb ik het nodige gehoord. En Simon weet natuurlijk ook veel, zowel van de oude penoze als van de nieuwe onderwereld. We proberen het dus zo realistisch mogelijk te houden, maar er wordt niets nagespeeld. In werkelijkheid is er nooit een hooggeplaatste agent aangehouden die zó vuistdiep in de onderwereld zat. We blijven wel dicht bij de realiteit door te laten zien wat de gevolgen zijn wanneer de oude garde wordt opgevolgd door een extreem gewelddadige nieuwe lichting.’

De Waal: ‘De oude penoze heeft op een bepaalde manier bijna iets gezelligs, terwijl Martin steeds vaker te maken krijgt met de nieuwe, meedogenloze onderwereld. Die twee werelden hebben we in de serie lijnrecht tegenover elkaar proberen te zetten. Martin is gerekruteerd door Henk, typisch iemand van de oude penoze. Martin speelt hem wat informatie door – maar dat is vooral kruimelwerk, er zijn geen mensenlevens mee gemoeid. Als de nieuwe garde het overneemt, blijkt dat dit wél het geval is. De corrupte praktijken van Martin zijn in het begin nog relatief “onschuldig”, maar hij zinkt steeds dieper weg. Die druk is immens, wat voor een drama extreem interessant en spannend is.’

Interessant is het zeker, want Videoland was dusdanig enthousiast dat de serie nog vóór de eerste aflevering werd verlengd met een tweede seizoen. Uiteraard tot groot genoegen van De Hoog. ‘Het eerste seizoen is eigenlijk een soort proloog. We starten met een enorm spannend verhaal en het vervolg – dat Simon en ik nu aan het schrijven zijn – wordt nóg meeslepender. Het is echt een ongekende luxe dat we nu al door mogen.’