Brian Winston: "It's all about the money"

Prettig relativerend verhaal over mogelijkheden nieuwe media

Erwin Blom ,

Zorgen technologische vernieuwingen voor nieuwe mogelijkheden voor documentaire-makers en -liefhebbers? Die vraag stond centraal tijdens een debat in Paradiso in het kader van Docs Online, een driedaags onderdeel van het IDFA over de invloed van nieuwe media op de documentaire. Het antwoord: mogelijkheden te over, maar het wordt lastig om ze te financieren.

De professor ging er in Paradiso eens goed voor zitten. De Brit Brian Winston (onder andere auteur van het boek Media Technology and Society) keek het gezelschap van technologie-profeten en internet-ideologen aan. Ze waren bijeen om in het kader van Docs Online tijdens het IDFA te praten over de invloed van nieuwe media op de documentaire. Natuurlijk werd er geopperd dat door on demand- functies documentaires bevrijd kunnen worden van onaantrekkelijke uitzendtijden en ook werd vanzelfsprekend gezegd dat internet geen beklemmende tijdslimieten kent. Maar dat was niet waar Winston op focuste ...

Hij zag aan zijn gehoor dat woorden als broadcasting, narrowcasting, communities, personalisation en ander jargon de ruimte die avond zou gaan vervuilen. Hij wist dat de boodschap zou zijn dat nieuwe technieken de wereld ingrijpend gaan veranderen. En dat verhaal wilde hij weleens van tegengas voorzien. Winston verzorgde een prettig relativerend verhaal over de mogelijkheden van nieuwe media.

Volgens Winston is er in de nieuwe wereld betrekkelijk weinig nieuws aan de horizon. Leuk hoor, interactieve initiatieven als Freespeech.org en Superchannel , sites die actiegroepen een stem geven (Samen staan we sterk!) of het volk de middelen schenken om zich te laten horen (Maak je eigen media!). Maar geloof niet dat de wereld daardoor verandert, was zijn boodschap. Tientallen jaren geleden zijn soortgelijke initiatieven ook ontplooid. Natuurlijk, de middelen waren anders, maar het stencil-apparaat was ook laagdrempelig. Wees niet zo naief om te denken dat techniek voor een betere wereld zorgt, maar onderzoek waar het in het verleden met soortgelijke idealistische initiatieven werkelijk is misgegaan. "We've been there before! Comrades, analyze why we've failed in the past", zei Winston met stemverheffing.

En dan die mooie verhalen over personalisering en narrowcasting. Leuk hoor, dat het technisch mogelijk is om een kleine groep van liefhebbers te bedienen. Prachtig dat de wielerfan tijdens de Tour de France niet beperkt is tot de camera die de aanvoerder van het peloton in beeld brengt, maar dat hij ook zijn lokale held met nummer 109 kan volgen. Maar wie gaat dat betalen, vroeg Winston zich af? Inhoud maken is kostbaar en de praktijk zal zijn dat veel van wat mogelijk is onbetaalbaar is. Uiteindelijk is het een oud liedje. Winston: "It's all about the money."

Tot slot haakte hij nog in op de mensen die hosanna schreeuwen als het om non- lineaire verhaalvertelling gaat. Geloof niet dat dat de toekomst is, zei Winston . Techniek kan veel ongemakken en praktische hobbels wegnemen, maar de basis waarop mensen communiceren zal niet wezenlijk veranderen. Natuurlijk is het soms aardig om op een non-lineaire manier door inhoud te navigeren. Maar de behoefte aan
een verhaal met een kop en staart zal daarmee volgens Winston niet afnemen. En de vraag of massacommunicatie op zijn einde loopt, een van de vragen van de avond, antwoordde hij met overtuiging ontkennend. De kans dat massacommunicatie op zijn einde loopt, is even groot als de kans dat de samenlevingsvorm familie uit de maatschappij verdwijnt, aldus Winston.