Wereldwijd zo'n 250 miljoen kijkers kijken naar de uitreiking van de Golden Globes - de film- en televisieprijzen. Bij een dermate prestigieuze prijs als de Golden Globe hoort uiteraard ook een professionele jury, bestaande uit filmjournalisten, acteurs, mensen uit de filmindustrie... Althans, dat zou je verwachten. De werkelijkheid is heel anders, zo blijkt uit de onlangs uitgebrachte documentaire The Golden Globes: Hollywoods Dirty Little Secret. De organisatie die schuilgaat achter de op een na belangrijkste filmprijzen in Amerika is een onbekend clubje buitenlandse correspondenten: de Hollywood Foreign Press Association (HFPA).
Maker Vikram Jayanti - producent van onder meer When We Were Kings - vond dat het hoog tijd werd om de wereld op de hoogte te stellen van dit opmerkelijke staaltje van volksverlakkerij. 'Iedereen in Hollywood weet hoe het zit met die Globes,' zegt hij door de telefoon. 'En we lachen er altijd maar een beetje om. Maar de gemiddelde televisiekijker gaat ervan uit dat het serieuze prijzen zijn, vergelijkbaar met de Oscars.'
Dat dit niet het geval is, maakt Jayanti vrij overtuigend duidelijk. Het grootste deel van zijn documentaire bestaat uit een hilarische zoektocht naar wie die 92 HFPA-leden nu eigenlijk zijn. Hetgeen nog niet zo eenvoudig is, want ze hebben van hun voorzitter een spreekverbod gekregen. Ook het kantoor van de vereniging blijft voor de steeds gefrustreerder rakende documentairemaker gesloten. De secretaresse verwijst hem stoïcijns naar de website, waarop hij 'alle informatie kan vinden die hij nodig heeft.'
Het lijkt een succesvolle truc om Jayanti af te wimpelen, maar dat is het niet. Want de websites van de organisatie en die van de afzonderlijke leden blijken inderdaad een aardige indruk te geven van het soort journalisten dat lid is van de HFPA.
Kort samengevat: veel bejaarde dametjes die zich graag laten fotograferen met beroemde filmsterren, mensen die het baantje er in de avonduren naast doen, en correspondenten van lokale sufferdjes waar nog nooit iemand van heeft gehoord. De ledenlijst op de homepage van de organisatie maakt het plaatje er al niet veel beter op. Niet alleen is het gros van de namen volslagen onbekend, sommige klinken bijna te onwaarschijnlijk om waar te zijn. Vera Anderson uit Mexico? Noel de Souza uit India? Maureen Dragone uit Rusland? Bestaan deze mensen echt?
Op basis van het beeld dat zo langzaam oprijst - en bij gebrek aan echte leden die hem te woord willen staan - voert Jayanti vervolgens een 'prototype hfpa- journalist' ten tonele: de Deense correspondente Jeannie Mortenson. Zij wordt een dagje gevolgd bij haar werkzaamheden als Hollywood-reporter, en ze vervult haar rol met verve. Schaamteloos stelt ze iedereen de domste vragen, en ze geeft grif toe dat ze eigenlijk alleen maar met sterren op de foto wil - of beter nog : met ze de koffer in.
De film is niet echt een schoolvoorbeeld van verantwoorde journalistiek, maar daar zit Jayanti niet mee. 'Ik wilde een komedie maken. Als alle andere methodes falen, moet je sommige dictaturen gewoon met humor onderuithalen.' Bovendien: serieuze kritiek wordt er in de film ook genoeg gespuid. Door filmproducent Michael Phillips (van oa The Sting) en criticus John Powers bijvoorbeeld. Zij wijzen op de verhalen over vriendjespolitiek en beïnvloeding die al jaren de ronde doen over de HFPA. Geld mogen de leden niet aannemen, maar ze worden door de filmstudio's wel gepaaid met reisjes, borrels, dineetjes en privé-ontmoetingen met de sterren. En wat te denken van de rol van NBC, dat ieder jaar opnieuw miljoenen dollars verdient met het uitzenden van de nominaties en de prijsuitreikingen?
Sharon Waxman van The Washington Post noemt alle aandacht voor de Globes een voorbeeld van de 'Jerry Springerisation' van de Amerikaanse samenleving. 'We staan te klappen voor iets, terwijl we geen idee hebben waar het over gaat.'
En daar is Jayanti het wel mee eens. 'Ik wil niet al te serieus doen over een komedie. Maar ik vind het wel zorgelijk dat we in Amerika steeds vaker te maken krijgen met dit soort fake bedenksels. Een ander voorbeeld? Wat dacht je van massavernietigingswapens?' Hij zegt nog nooit zoveel persaandacht te hebben gekregen voor een film als nu. 'Het is net het verhaal van de nieuwe kleren van de keizer. Zodra iemand zegt: "Hé, de keizer is naakt", duikt iedereen er bovenop.'
Filmjournalist René Mioch bezoekt jaarlijks de Globe- uitreikingen en kent de meeste HFPA-leden persoonlijk. 'Ik heb de film nog niet gezien, maar zoals je het vertelt klopt het beeld wel denk ik. Veel hfpa-leden zijn op leeftijd. Er zitten fotografen tussen wier laatste foto er een van Marilyn Monroe was, zal ik maar zeggen. En de meeste journalisten werken voor bladen die in hun eigen land nauwelijks serieus worden genomen.
Het is ook waar dat die mensen worden gefêteerd. Tom Cruise geeft speciale persconferenties voor HFPA-leden, terwijl andere journalisten blij mogen zijn als ze hem vijf minuten te spreken kregen. Vroeger kregen ze ook cadeaus, maar dat heeft men verboden sinds Sharon Stone alle leden een horloge had gegeven. Maar ja, nu stuurt ze iedereen een persoonlijk kaartje met kerst. Daar doe je niks tegen.
Of dat allemaal erg is? Het is maar hoe serieus je het neemt , denk ik. En bij de Oscars spelen natuurlijk ook allerlei belangen. Al is het wel zo dat zo'n kleine groep veel makkelijker te beïnvloeden is dan de 6000 leden van de Oscarjury. Een journalist heeft laatst berekend dat je achttien stemmen nodig hebt voor een Globe; dat is natuurlijk niet veel.'
Het Uur van de Wolf, vrijdag 30 januari, 21.00 - 22.00 uur, NL 3.