U-Carmen eKhayelitsha, het regiedebuut van de Britse theaterregisseur Mark Dornford-May, is de eerste Zuid-Afrikaanse film in de Berlijnse competitie sinds 25 jaar. Het is een bewerking van het 19de-eeuwse verhaal over het zigeunermeisje uit de sigarenfabriek in Sevilla, dat is verplaatst naar de township Khayelitsha in Kaapstad, anno nu, waar de gedoemde relatie tussen de volslanke Carmen en de geobsedeerde politieagent Jongikhaya wordt bezongen in Xhosa, een Zuid-Afrikaanse taal. Dornford-May wisselt documentaire opnamen van de township af met gestileerde dansjes.

De bekroning van U-Carmen eKhayelitsha kwam als een verrassing. In de enquêtes onder critici in vakblad Screen International en de Berliner Zeitung scoorde de film respectievelijk ' fair' en 'annehmbar'. Toch was de jury het volgens de Duits-Amerikaanse juryvoorzitter Ronald Emmerich snel eens. U-Carmen eKhayelitsha was de verrassendste en meest innovatieve film van de 22, stelde hij.

De Zilveren Beer, te beschouwen als de grote juryprijs, ging ook naar een debuut: de familiegeschiedenis Kong que van de Chinees Gu Changwei, die eerder furore maakte als cameraman. De Duitse regisseur Marc Rothemund kreeg de Zilveren Beer voor de beste regie voor zijn goed gemaakte Sophie Scholl - Die letzten Tage. Julia Jentsch, die daarin te zien is als de jonge studente die in 1943 haar verzet tegen de nazi's moest bekopen met de doodstraf, werd bekroond als beste actrice. De jonge Amerikaan Lou Taylor Pucci kreeg de Gouden Beer voor de beste acteur, voor zijn rol van opgroeiende, duimzuigende puber in Mike Mills Thumbsucker.

Tsai Ming-Liang zag het script van zijn woeste The Wayward Cloud bekroond met de Gouden Beer voor een bijzondere artistieke bijdrage.

Ook Hany Abu-Assads Nederlands-Duits-Franse coproductie Paradise Now, over twee jonge Palestijnen die een zelfmoordaanslag gaan plegen, kreeg drie prijzen: de Blauwe Engel voor de beste Europese film, de Publieksprijs van de Berliner Morgenpost, en de Amnesty International Filmprijs, een onderscheiding die voor het eerst werd uitgereikt om aandacht te vragen voor mensenrechten.

' Vantevoren waren we beducht of we wel de juiste balans hadden gevonden, Maar met deze drie prijzen - een van een jury, een van het publiek en een speciaal voor het onderwerp - zijn we gerustgesteld', zei Abu-Assad na afloop. Op de laatste festivaldag werd Paradise Now verkocht aan Engeland, Duitsland en Noord-Amerika . 'Ik had natuurlijk graag een Beer gewonnen, maar we zijn zo ook dolblij', aldus producent Bero Beyer. De film is dit voorjaar in Nederland te zien.

Nederlands succes was er ook op het Kinderfilmfest: de telefilm Bluebird van Mijke de Jong, over een meisje dat gepest wordt op school, kreeg de belangrijkste prijs: de Glazen Beer van de jongerenjury. De korte animatiefilm Vent van Erik van Schaaik kreeg een speciale vermelding.