Het werk van de Dardennes heeft een herkenbare, specifieke stijl (documentair , zonder effecten of muziek) en is gespeend van commerciële compromissen. L' enfant doet niet aan vleierijen; de hoofdpersoon - een jongen die zijn eigen baby voor 5 duizend euro verpatst - zou in het Nederlandse subsidiesysteem geen kans hebben gemaakt omdat voor zijn egoïstische gedrag geen enkele verklaring wordt gegeven. Hij is zoals hij is: onaardig, beschadigd, onbetrouwbaar.

Ook de winnaar van de Regieprijs -­ Michael Haneke voor Caché- ­ opteert voor ongemak en onbehagen. De grote kwaliteit van de Oostenrijkse regisseur is zijn vermogen de bioscoopbezoeker te ontregelen. Ditmaal laat hij zien dat welvaart en een goede opleiding de presentator van een boekenprogramma (gespeeld door Daniel Auteuil) geen garantie bieden voor een gelukkig leven. Zodra een moreel dilemma zich aandient -­ een Algerijnse man, die bij de ouders van tv- presentator opgroeide en daar is weggepest -­ kan de man niet anders dan emotioneel reageren. En wanneer een oplossing voor zijn zorgen uitblijft, besluit hij zijn problemen te verdringen. Hij wil er niet over praten, trekt de gordijnen dicht en neemt een slaappil voor een goede nachtrust ­ een metafoor voor de desinteresse van het Westen voor de armoede en de politieke chaos in die gebieden in de wereld die eens koloniaal bezit waren.

Tommy Lee Jones' The Three Burials of Melquiades Estrada herbergt eveneens een flinke dosis maatschappijkritiek. In de onderhoudende, licht verteerbare film wordt een conservatieve, opgefokte grensbewaker gedwongen een reis te maken naar Mexico, naar het land van de illegale vluchtelingen waar hij dagelijks vol venijn op jaagt.

Het zondag afgesloten festival van Cannes was een intrigerende, geslaagde editie. De aanvankelijke kritiek op artistiek leider Thierry Frémaux - hij zou vooral voor de bekende, grote namen hebben gekozen -­ verstomde snel , toen bleek dat het werk van die grote namen van hoge kwaliteit was. Toch maakte Frémaux ook blunders: Once You Are Born You Cannot Longer Hide van de Italiaan Marco Tullio Giordana, over een rijk joch dat op volle zee wordt opgevist door een boot met asielzoekers, was behalve een aaneenschakeling van obligate clichés ook cinematografisch een draak: de visuele kitsch wordt versterkt door temerige muziek die de emoties nogmaals onderstreept. Peindre ou faire l'amour is een bizarre film over partnerruil -­ maar Frans, misschien verklaart dat de keuze.

Het tweede programma, Un Certain Regard, had dit jaar een ander karakter dan in voorgaande jaren, toen het vooral films bevatte die net niet goed genoeg waren voor de hoofdcompetitie. Frémaux selecteerde opmerkelijk veel films van onervaren en onbekende makers. Die keuze impliceert dat Cannes nog altijd barstenvol ambities zit. Het grootste en belangrijkste festival ter wereld, waar glamour en maatschappijkritiek een ideaal huwelijk vormen, wil de komende jaren ook nog eens uitgroeien tot het laboratorium voor de auteurs van de toekomst.