Tijdens de Canadese documentaire Grass, waarin de geschiedenis van marihuana in de VS wordt gereconstrueerd, valt veel te lachen. Vooral de oude instructiefilmpjes waarin wordt gewaarschuwd tegen het gebruik van marihuana zijn kostelijk.
Vanaf het allereerste moment dat de drug in Amerika verkrijgbaar werd - meegenomen door Mexicaanse landarbeiders aan het begin van de vorige eeuw - besloot de regering er krachtig tegen op te treden. Een hoge gevangenisstraf wachtte iedereen die wel eens een jointje rookte. En of dat niet afschrikwekkend genoeg was, werd de publieke opinie bestookt met filmpjes waaruit bleek dat marihuana-gebruik leidde tot moord, en toen dat niet langer geloofwaardig was, tot krankzinnigheid.
Uit de rijkelijk geïllustreerde film blijkt dat de Amerikaanse regering - onder de bezeten leiding van Harry J. Anslinger van de narcoticabrigade - niets te dol was om de burgers te waarschuwen tegen de verfoeilijke stickies. Werden de gebruikers eerst uitgemaakt voor moordenaars en gekken, later was de officiële lezing dat marihuana het opstapje was naar hard-drugs, en toen dat niet bewezen kon worden restte de regering slechts een troef: blowers zijn losers.
Pas in de jaren zestig werd besloten marihuana wetenschappelijk te onderzoeken, en de resultaten waren voor de gebruiker geen nieuws: eerst voel je je blij, daarna een beetje dronken, en tenslotte moe. Van gevaar voor de gemeenschap was geen sprake.
Het onderzoek resulteerde echter niet in een nationale legalisering, en onder Reagan werden schoorvoetend ingezette pogingen tot decriminalisering weer hardhandig de kop ingedrukt. En zelfs Clinton, van wie bekend is dat hij er wel eens eentje opstak, heeft marihuana niet boven de toonbank weten te krijgen.
Hoe regisseur Mann tegenover de hele schertsvertoning staat is duidelijk. Hij vroeg niet voor niets acteur Woody Harrelson, een gekend potgebruiker en regelmatig bezoeker van de coffeeshops in Amsterdam, het commentaar bij zijn film te spreken. Verhelderend is ook zijn besluit in de film bij te houden hoeveel geld de bestrijding van marihuana de Amerikaanse gemeenschap heeft gekost. De laatste cijfers liggen zo rond het biljoen. Gulden, dat wel.
Grass is een fraai portret van ondoordacht overheidsbeleid. Voor de Nederlandse kijker vooral lachwekkend, maar voor de Amerikanen natuurlijk in- en intriest.
Grass - Ron Mann
Canada 1999
, 79 min.
Gerhard Busch