Het is bijna een wonder dat regisseur Andres Veiel de mensen die in Black Box BRD aan het woord komen voor de camera kreeg. Aan de ene kant de nabestaanden van Alfred Herrhausen, voormalig topman bij de Deutsche Bank en in 1989 omgekomen bij een RAF-aanslag met een autoboom. En daar diametraal tegenover de nabestaanden van Wolfgang 'Gaks' Grams, aanvankelijk sympathisant en later actief RAF-lid dat in 1993 tijdens een achtervolging door de politie onder verdachte omstandigheden de dood vindt.
De RAF-kant is wel begrijpelijk. Veiel bezoekt nog regelmatig ex RAF-lid Birgit Hogefeld (ex-vriendin van Grams) in de gevangenis en was midden jaren zeventig sympathisant van de RAF, al haakte hij af toen hun acties te radicaal werden. Hij heeft, zogezegd, nog contacten in die wereld.
Maar alleen een portret van RAF-lid Grams vond Veiel te eenvoudig - zo zegt hij op de site van de film: black-box-brd.de -, hij wilde ook het verhaal van de slachtoffers vertellen. En zo kwam hij uit bij Deutsche Bank-topman Alfredd Herrhausen. En via Herrhausens weduwe Traudl kreeg hij ook Herrhausens ex-collega's (onder wie Helmut Kohl en enkele Deutsche Bank- kopstukken) voor de camera.
En zo slaagt Veiel erin de paralelle verhalen te vertellen van twee tegenpolen. De strakke, ambitieuze machine Herrhausen versus de idealistische, compromisloze en vooral erg boze Grams. Het knappe van de film is dat nergens nadrukkelijk stelling wordt genomen. Sterker nog, naarmate de film vordert valt op dat er zekere overeenkomsten waren tussen de beide mannen. Beiden zijn kinderen van nazi's (wat bij Herrhausen zijn honger naar macht verklaart en bij Grams zijn boosheid), beiden zijn dwingende, dominante persoonlijkheden, en beiden zijn overtuigd van hun gelijk.
Veiels wens om een evenwichtige film te maken ging zelfs zo ver dat hij een scène waarin ME'ers een demonstrant inelkaar slaan, direct laat volgen door een scène waarin demonstranten een ME'er inelkaar slaan. Voor de Duitsers is de laatste scène nogal pikant, omdat een van de op de agent inhakkende demonstranten de huidige minister van Buitenlandse Zaken Joshka Fischer is.
Lang werkt Black Box BRD als een heuse Krimi, omdat de suggestie wordt gewekt dat Grams weleens de hand zou kunnen hebben gehad in Herrhausens dood. Dat de film uiteindelijk genoegen neemt met het feit dat beide sterfgevallen onopgehelderd zijn gebleven, is enigszins teleurstellend. Het is echter het enige minpunt in een verder prachtige film.
Black Box BRD - Andres Veiel
Duitsland 2001, 107 min.
27-11-2001, 15:15, City 1
29-11-2001, 18:
45, Filmmuseum - Parisien Zaal