In het eerste kwartier van War Photographer, een plechtig portret van oorlogsfotograaf James Nachtwey, zien we hem aan het werk in Kosovo en horen we collega's over hem vertellen. De man zelf krijgen we niet te horen. Een verstandige zet van de Zwitserse regisseur Christian Frei, die eerst toont hoe gruwelijk en hartverscheurend Nachtwey's werk is, voordat hij ons zijn motivatie gunt.
Terwijl we regelmatig met Nachtwey meekijken via een op zijn fototoestel bevestigde minicamera, dringt zich telkens weer de vraag op waarom iemand dit werk überhaupt kan en wil doen. Het is deze vraag waar het in War Photographer om draait, en die uiteindelijk ook beantwoord wordt.
Nachtwey is een fenomeen. Hij is al ruim twintig jaar te vinden op alle mogelijke brandhaarden ter wereld en heeft met zijn foto's alle belangrijke prijzen gewonnen. Hij is echter geen goed verteller. Hij spreekt lijzig en behoedzaam en te veel in clichés ('It comes with the territory, is part of the job, I knew it from the beginning').
Het is duidelijk dat Nachtwey de vraag waarom hij het lijden van anderen wil vastleggen al vaker gesteld is, en even duidelijk dat hij daar een passend en acceptabel antwoord op gevormd heeft . Wat er werkelijk in hem omgaat houdt hij liever voor zichzelf. Zijn collega's omschrijven hem als een loner, en begrijpen wel waarom dat zo gekomen is: hoe kan hij immers al het onbeschrijflijke leed dat hij heeft gezien met anderen delen? De man heeft de 'biobliotheek van het lijden' in zijn hoofd.
Aan het eind van de iets te lange film - waarin inmiddels veel onbeschrijflijk leed is voorbij gekomen - doet Nachtwey toch een poging. Het klinkt aannemelijk. Dat hij zijn ziel zal hebben verloren als persoonlijke ambitie het wint van de compassie voor zijn medemens. Dat zijn foto's geen kunst zijn, maar een manier van communiceren. Zelfs dat hij stiekem hoopt met zijn foto's een eind te kunnen maken aan het geweld op aarde. Maar het zijn wel de sociaal wenselijke antwoorden. Iedereen die ook Coco Schrijbers First Kill heeft gezien, zal zo zijn bedenkingen hebben bij deze wel erg vrome rechtvaardiging.
War
Photographer - Christian Frei
Zwitserland 2001, 96 min.