'Zulke grote sets behoren vanaf nu tot het verleden.' Regisseur Martin Scorsese zegt het niet zonder trots. Dat uitgerekend zijn Gangs of New York, waarvoor hij een hele wijk uit het New York van rond 1850 liet nabouwen, het einde van een periode zal markeren. Dat hij, als allerlaatste, in staat is gebleken zo'n monumentaal project van de grond te krijgen. Vanaf nu zal immers de computer het werk van de setbouwers uit handen nemen, is de suggestie.
De trots is hem gegund, Scorsese heeft lang en hard moeten vechten voor de film . Het idee de bloedige ontstaansgeschiedenis van New York te vertellen koesterde hij al sinds 1970, drie jaar voordat hij doorbrak met Mean Streets. Gangs of New York moet volgens de regisseur dan ook gezien worden als de fundering van alle films over New York die hij ervoor maakte.
Het verdwijnen van de grote sets beschouwt Scorsese natuurlijk ook als een verlies. In een van de vele extra's op de dubbeldvd van Gangs of New York leggen de acteurs uit hoe fijn het is om op levensechte sets te acteren. Het is alsof je op lokatie filmt, weet Daniel Day Lewis (Bill the Butcher in de film), en een lokatie geeft de acteur altijd iets extra's om mee te werken.
Dat Gangs of New York een dubbeldvd zou worden lag altijd voor de hand. Het is immers dé manier om geld terug te verdienen aan een film die honderd miljoen dollar kostte en het maar matig deed in de bioscopen. Maar er is nog een andere reden: op één schijfje was voor meer dan de 160 minuten durende film en de door Scorsese gesproken commentaartrack simpelweg geen ruimte.
En dus kwam er een tweede dvd, vol met extra's, die helaas niet allemaal even interessant zijn. De wandeling van production designer Dante Ferretti met Scorsese over de sets in de Italiaanse Cinecittà-studio duurt ruim 30 minuten, en dat is minstens de helft te lang. De losse items over set design, kostuumontwerp en een making of-featurette hadden beter in elkaar geschoven kunnen worden. En twee items over de historische nauwkeurigheid van de film zijn min of meer overbodig, aangezien er ook een alleraardigste Discovery Channel-special van ruim een half uur over precies het zelfde onderwerp op de dvd staat.
Meest interessante extra is Scorsese's commentaartrack. Vooraf belooft hij nog wel dat hij slechts af en toe zal spreken, maar al snel blijkt dat hij dat niet zal volhouden. In rap tempo vliegen de herinneringen, anekdotes, inspiratiebronnen en filmlessen je om de oren. De film is meer opera dan geschiedenis, Chimes at Midnight en My Darling Clementine dienden als voorbeelden, en zijn film is eigenlijk een western.
Hoe interessant ook, 160 minuten lang het nerveuze gebrabbel van Scorsese is voor de meeste mensen te veel van het goede. En Scorsese is zich hier bewust van . Niet voor niets dankt hij aan het einde van zijn commentaar iedereen die het zo lang heeft volgehouden.
Beeldformaat: 2.35:1 (anamorphic widescreen)
Geluidsformaat: Dolby Digital Surround 5.1 (Engels); DTS 5.1 (Engels)
Ondertiteling: (oa) Nederlands
Duur: 160 minuten (hoofdfilm)
Distributeur: RCV