Frankenheimers laatste film, het bijna drie uur durende politieke drama Path to War, werd geproduceerd door de Amerikaanse kwaliteitszender HBO en was in Nederland niet eerder te zien - niet in de bioscoop, niet op TV- en is nu verschenen op dvd.
Het oorlogspad uit de titel slaat op de met lijken geplaveide weg die de Verenigde Staten onder leiding van president Lyndon B. Johnson aflegden naar Vietnam. Tragisch hoofdpersonage van de film is Johnson zelf, gespeeld door de op en top Britse acteur Michael Gambon. Frankenheimer portretteert Johnson - geheel volgens de feiten - als een integere maar wilszwakke man, die tegen militair ingrijpen in Vietnam is maar door zijn adviseurs toch tot oorlogsvoering bewogen wordt. De film volgt Johnson van zijn verkiezingstriomf in 1963 tot en met de emotionele televisie-speech zes jaar later, waarin hij aankondigt zich niet herkiesbaar te stellen. Van idealen en eigenwaarde is dan niets meer over, en Johnson beseft als geen ander dat hij de geschiedenis zal ingaan als de president die Amerika bijna naar de verdoemenis hielp.
Bijna alles klopt aan de film, die met zes Emmy's en vier Golden Globes werd genomineerd. Frankenheimer hanteert een stijl die in vergelijking met zijn oude films misschien wat onpersoonlijk overkomt, maar Path to War steekt door het knappe gebruik van dieptescherpte en ongewone perspectieven nog steeds ver uit boven het ordinaire TV-werk. Dat de film met 165 minuten vrijwel geen moment verveelt spreekt voor Frankenheimers gevoel voor timing. Alleen jammer van sommige overdreven-symbolische accenten, zoals de nachtelijke scène waar Johnson met een zaklamp door het Witte Huis dwaalt - de president is duidelijk de weg kwijt.
De mise en scène is tot in de puntjes verzorgd en zo authentiek mogelijk gehouden - van de insignes op de legerkostuums tot het servies in de salon van het Witte Huis. Gambon in de featurette: 'Het leek alsof we in een heel dure productie speelden'. Frankenheimer: 'Als je de acteurs de juiste voorwerpen en de juiste aankleding geeft help je ze hun rol beter te spelen.'
Frankenheimers methode heeft gewerkt. Niet alleen Gambon, maar ook Donald Sutherland, Alec Baldwin en Philip Baker Hall gaan als Johnsons adviseurs volledig op in hun sterk geschreven, gecompliceerde rollen. Het helpt zeker ook dat scenarist Daniel Giat elk belangrijk personage een stuk of wat monologen meegeeft die schitteren zonder bombastisch of sentimenteel te worden. Natuurlijk is vooral Gambon goed bedeeld, maar diens mislukte imitatie van Johnsons Texas-accent staat het effect van al die mooie woorden soms danig in de weg.
Dat accent is de grootste hindernis die je moet nemen om aan Path of War een kleine drie uur leerzaam en - met een nieuwe oorlog voor de deur - confronterend vermaak te hebben. 'Na 11 september heeft deze film nog aan zeggingskracht gewonnen,' zegt Frankenheimer. Executive producer Howard Dratch: 'Verander de dialoog hier en daar, en je krijgt misschien wat nu in Washington gaande is.'
De film staat in beeld en geluid uitstekend op dvd. Behalve de featurette (die er uitziet alsof hij na vijf minuten gewoon is afgekapt), een selectie stills en een trailer biedt het schijfje nog een zestal geschreven biografieën, onder meer van Frankenheimer en Ho Chi Min. Zodat je vantevoren nog even kunt lezen hoe het allemaal ook alweer zat in Vietnam, en hoe de grote Frankenheimer zichzelf naar de wachtkamers van Hollywood regisseerde.