Wil je het verzamelde oeuvre van Fons Rademakers ook voor een hedendaags dvd- publiek toegankelijk maken, zal distributeur A-Film gedacht hebben, dan moet je zorgen dat er niet alleen wat te zien valt, maar ook te horen. Een grote schoonmaak van het oorspronkelijke mono- of stereogeluid is niet genoeg: in een beetje thuisbioscoop moeten al gauw vijf luidsprekers worden gevuld, en dat lukt met dat enkele of dubbele spoor onmogelijk. Dus gebeurt de geheime begrafenis uit Dorp aan de rivier niet langer in stilte, maar onder vijfkanaals krekelgetsjirp, en hoor je in Because of the cats stoelkussens terugveren nadat het hoofdpersonage is opgestaan. Rademakers werd nauw betrokken bij de nieuwe mixages en schijnt er erg blij mee te zijn. Voor de meer puristische cinefiel heeft A-Film ook de kaal-kalme mono- en stereosporen op de dvd's gezet.
Afgezien van het opgewaardeerde geluid vallen de extra's tegen, zeker wanneer je niet de complete box koopt en het dus moet doen zonder het bonus-schijfje met de VPRO-documentaire Fons Rademakers of: Hoe een zondagskind de Nederlandse
film uitvond. De meeste films worden enkel vergezeld door de bioscooptrailer - vanwege de belegenheid zijn die trailers vaak wel erg leuk om te zien - wat achtergrondinformatie en een rommelig promotiefilmpje voor de Rademakers-dvd collectie.
Alleen de twee films waar Rademakers naar eigen zeggen iets zinnigs bij te melden had, Als twee druppels water en Max Havelaar, zijn door hem van audiocommentaar voorzien. Natuurlijk was het mooi geweest wanneer Rademakers bij alle films had gesproken, maar voor zo'n mammoetklus was er geen tijd en geld. Voor de opnames van de twee audiocommentaren kwamen tachtigplusser Rademakers en zijn vrouw een volle week naar Nederland en België, zo liet A- Film respectvol weten.
Het commentaar bij Als twee druppels water is het interessantst. Rademakers gaat in op de grote verschillen tussen de film en het oorspronkelijke boek, W. F. Hermans' De donkere kamer van Damocles ('Het is geen exacte verfilming, maar een variatie op hetzelfde thema'), en beweert dat Hermans destijds niet vanwege inhoudelijke bezwaren, maar uit opportunisme de productie wou stopzetten, middels enkele aangetekende brieven aan de producenten en het productiefonds. 'Ik kwam erachter dat Hermans een dag vóór de dagtekening van deze wonderbaarlijke brieven een verzoek uit Amerika had gekregen voor een optie op de verfilmingsrechten. De zaak was duidelijk, Hermans wilde onder zijn contract uit.' Om trots te besluiten: 'Maar Rademakers wilde per se die film maken en wist zich gelukkig gesteund door het productiefonds.'
Ook producent Freddy Heineken komt aan bod. Waarom Heineken in 1983 een vertoningsverbod van Als twee druppels water afdwong, nadat Rademakers de TROS toestemming had gegeven de film op TV uit te zenden, is Rademakers nog steeds niet helemaal duidelijk. 'Dat zijn wil weerstreefd werd, vond hij blijkbaar intolerabel. Dat was hem nog nooit overkomen.'
In tegenstelling tot wat altijd beweerd is, heeft Heineken zich volgens Rademakers nooit en te nimmer met de film bemoeid, en zeker geen rol voor zijn toenmalige minnares afgedwongen. ' Freddy heeft mij geen enkele acteur of actrice opgedrongen, zoals journalisten later op eigen gezag hebben beweerd. De film, zoals hij is, is geheel míjn verantwoordelijkheid. Trouwens, bij niet één van mijn films heb ik me kunnen verschuilen achter anderen die me iets zouden hebben laten doen wat ik niet wou . Alles wat niet goed is, of wat u niet goed vindt, is dus mijn schuld.'
Na deze krachtige taal verzandt het commentaar in wat losse anekdotes, veel letterlijke beschrijvingen van de scènes, en lange stiltes. 'Nu laat ik u naar de tekst luisteren, want dat is waar de film over gaat,' zegt Rademakers dan, of heel eigenzinnig: 'Hier stokt het commentaar even, want ik wil rustig kijken naar deze scène.'
De toelichting op Max Havelaar verloopt nog moeizamer. En wederom is Rademakers zich daarvan bewust. 'Regelmatig heb ik het gevoel dat ik mijn mond moet houden zodat u ongestoord kunt kijken en luisteren naar de film. Maar dat is onjuist. Dan moet u op een andere knop drukken bij het dvd- menu, en dan heeft u de film zonder mijn storend commentaar. Maar mijn commentaar is bedoeld om u wetenswaardigheden te vertellen, of herinneringen op te halen van de Indonesische belevenissen.'
Erg vertederend om de nestor van de Nederlandse cinema aan zichzelf en zijn publiek te horen uitleggen waar een audiocommentaar voor bedoeld is. Jammer genoeg houdt het goede voornemen niet lang stand. Hier en daar heeft Rademakers nog een leuk verhaal paraat - bijvoorbeeld dat hij voor één van de spelers uit de kleren ging omdat de man dat anders zelf niet zou durven - maar verder zwijgt hij of herkauwt het beeld. ' Max kan niet slapen in zijn klamboe. Hij hoort iets buiten. Gekuch. Hij gaat naar buiten.' Alsof je naar het script luistert, in plaats van naar de regisseur .