Hoewel de grondleggers al jaren geleden de zelfopgelegde beperkingen van zich hebben afgeschud, worden er nog steeds films gemaakt volgens de ' kuisheidsgelofte' van Dogme 95. Total Film bracht drie recente Dogme-films uit op dvd.

Hoe zat het ook alweer? In 1995 stoorden de Deense filmmakers Lars von Trier en Thomas Vinterberg zich aan 'bepaalde tendensen' in de toenmalige filmwereld. Techniek voerde, in hun ogen, de boventoon, en de films waren vals en oppervlakkig geworden.

Het was tijd voor een manifest . Dat werd Dogme 95. In de 'kuisheidsgelofte' beloofden de ondertekenaars zich aan een tiental regels te zullen houden. Variërend van Alle opnamen dienen op locatie gemaakt te worden (regel 1), en De Camera moet in de hand gehouden worden (regel 3), tot De regisseur komt niet als zodanig op de titelrol (regel 10).

Ondanks die laatste regel zijn de eerste twee Dogme-films - Festen ( 1998) en The Idiots (1998) - tegenwoordig nadrukkelijk bekend als films van respectievelijk Vinterberg en Von Trier. Beide makers hebben de zelfopgelegde Dogme-beperkingen ook al jaren geleden van zich afgeschud, als was het een fase waar ze doorheen moesten.

Dat betekende overigens niet dat de Dogme- beweging een stille dood gestorven is. Martin Koolhovens Het Zuiden (2004) was aanvankelijk bedoeld als Dogme-film, en nog steeds worden er overal ter wereld films uitgebracht volgens de officiële Dogme-regels.

Total Film bracht onlangs drie redelijk recente Dogme-films uit op dvd: Truly Human (Dogme #18, 2000) van Åke Sandgren, Cabin Fever (#19, 2000) van Mona J. Hoel en Minor Mishaps (2001) van Annette K. Olesen. Laatstgenoemde staat niet op de officiële Dogme-lijst, maar is er duidelijk door beïnvloed (net als door de films van Mike Leigh, overigens).

De drie films zijn goede illustraties van zowel de kracht als zwakte van Dogme. Goed aan Dogme was dat het de maker dwong dicht bij de mens te blijven. In de kuisheidsgelofte staat immers dat de maker het als zijn belangrijkste doel ziet 'de waarheid in mijn personages naar boven te halen .'

Die waarheid was vaak pijnlijk. Neem de incest in Festen en het schokerende gedrag in The Idiots (waarin volwassen mensen zich voordeden als zwakbegaafden).

Die pijnlijke waarheid zit ook in het drietal films dat Totalfilm op dvd uitbracht. Truly Human gaat over een yuppie-gezin dat de enige dochter verliest, en dankzij een door het meisje geschapen fantasiefiguur met dat verlies in het reine moet zien te komen. In Cabin Fever komen onderhuidse spanningen aan de oppervlakte tijdens een familie-reünie in een sneeuwhut, à la Familie van Van de Sande Bakhuyzen. En in Minor Mishaps worden de onderlinge relaties van een gezin op de proef gesteld als de moeder overlijdt.

De menselijke zwakheden en tekortkomingen staan garant voor voldoende spanning, maar zo overweldigend en fris als in Festen of The Idiots wordt het niet.

Blijven de grote irritaties van Dogme. Dat starre vasthouden aan lelijkheid ( schokkerig camerawerk, geen belichting, geen soundtrack) en dat eindeloze inzoomen op de mens. Aan ieder personage dat wordt opgevoerd zit wel een steekje los. Wellicht onvermijdelijk voor een film die het zichzelf verbiedt om op enige andere manier de aandacht vast te houden, maar op den duur wel erg vermoeiend.

De 'lelijkheid' van Dogme is overigens ook terug te vinden in de dvd-uitgave van de drie films. Er zijn geen extra's en alledrie zijn alleen te zien op tv-formaat.

Beeldformaat: 4:3
Geluidsformaat: Dolby Digital 2.0
Ondertiteling: Nederlands
Duur: 90 min. (Truly Human), 97 min. (Cabin Fever), 104 min. (Minor Mishaps)
Distributeur: Total Film