Sergei Eisensteins meesterwerk Pantserkruiser Potemkin is al sinds 1998 op dvd verkrijgbaar - en werd in 2000 en 2002 opnieuw uitgebracht - maar een Nederlandse uitgave was er tot nu toe nog niet. Daarin voorziet Moskwood Media, dat de film uitbrengt onder de titel Pantserkruiser Potjomkin.

De uit 1925 stammende film is op deze dvd te zien in de gerestaureerde versie uit 1976, dus niet in de recent op het filmfestival van Berlijn vertoonde , nieuw gerestaureerde versie, die naar verluidt de meest complete is.

Het aardigste aan de uitgave van Moskwood is niet dat de Russische tussentitels van de zwijgende film Nederlands ondertiteld zijn, maar dat er te kiezen is uit drie geluidssporen. Je kunt zo kiezen welke muzikale begeleiding je wilt horen bij de beelden.

Pantserkruiser Potemkin is door de jaren heen van heel wat soundtracks voorzien. Zo waagden vorig jaar de Pet Shop Boys (!) zich nog aan een nieuwe begeleiding - compleet met gesproken teksten die het revolutionaire karakter van de film moesten benadrukken. Ook andere popgroepen hebben de film van muziek voorzien, in navolging van talloze componisten.

De bekendste scores zijn die van de Duitste componist Edmund Meisel en van de Rus Dimitri Sjostakovisj. Meisels versie is de oudste: uit 1926. Hij moest de muziek in zeer korte tijd schrijven, en loste dat op door sommige stukken simpelweg te herhalen. De muziek van Sjostakovitsj is bij de restauratie in 1976 toegevoegd, waarbij delen uit diens Tiende en Elfde Symfonie werden gebruikt.

Beide soundtracks zijn te horen op deze dvd, aangevuld met de muziek die Nikolai Krukov voor de film maakte. Bij die muziek is ook een stem te horen, wiens Russische teksten helaas niet ondertiteld zijn.

Heen en weer schakelend van het ene naar het andere geluidsspoor, blijkt de beleving van de film heel anders te zijn bij elk van de drie muziekstukken. De muziek van Meisel is recent opgenomen, klinkt dus uitmuntend, terwijl de andere twee duidelijk veel ouder zijn. De muziek van Krukov, de onbekendste van de drie, is ook het minst opvallend. Maar dat blijkt in dit geval geen slechte kwaliteit te zijn.

Het probleem van de muziek van Meisel en Sjostakovitsj is dat die sterk de aandacht vraagt. Meisel gaat druk tekeer, zweept op, gaat van de ene naar de andere dramatische uitbarsting - maar ook op momenten dat de film nog niet op een dramatisch hoogtepunt is beland, zoals in de aanloop naar de muiterij van de bemanning van de Potemkin. Sjostakovitsj' muziek, oorspronkelijk bedoeld als op zichzelf staand werk, is heel aansprekend en vult op sommige momenten de beelden goed aan, maar leidt meestal ook te veel de aandacht af van de beelden.

Krukovs muziek is dienstbaar aan de film, en verdient daarom de voorkeur voor wie zich wil laten meevoeren in de emotionele achtbaan die Eisenstein zo knap creëerde. Al blijft het aardig om zo nu en dan even naar Meisel of Sjostakovitsj over te schakelen - vooral tegen het einde, als de muziek van Krukov iets te veel voortkabbelt en de dramatische klanken van de andere twee componisten toch weer goed passen bij het drama in beeld.

Beeldformaat: 1 .25:1
Geluidsformaat: Dolby 2.0
Ondertiteling: Nederlands en Engels
Duur: 71 minuten
Distributeur: Moskwood Media