Portret in woord en beeld van Roman Polanski, een specialist in thrillers die een Oscar won met het aangrijpende oorlogsdrama The Pianist. 'In wezen maak ik steeds dezelfde film.'

De feiten
Geboren: 18 augustus 1933, Parijs, Frankrijk (als Roman Liebling).

Actief als: regisseur, acteur, schrijver, producer

Eerste film: Trzy opowiesci (1953, als acteur). Eerste lange speelfilm als regisseur: Knife in the Water (1962).

Prijzen: onder meer Oscar voor The Pianist, Oscar-nominaties voor Rosemary's Baby, Chinatown en Tess; BAFTA's voor Chinatown en The Pianist; Gouden Beer in Berlijn voor Cul-de-sac, Zilveren Beer voor Repulsion; Gouden Palm in Cannes voor The Pianist; Césars voor Tess en The Pianist; Golden Globe voor Chinatown.

Beste film
 Repulsion (1965). 'Een zeer duistere film en tevens een tijdloos meesterwerk', aldus de SpeelFilmEncyclopedie.

Slechtste film
 Pirates (1986). Het schip (dat zo'n zes miljoen dollar kostte) is mooi, de film matig.

Handelsmerk
Meester van de verfijnde thriller, waarin de hoofdpersonen vaak op zichzelf teruggeworpen zijn als hun zekerheden wegvallen en ze geestelijk op de proef worden gesteld. Polanski creëert een ontregelende sfeer, met een verontrustende dreiging van geweld. Liet zijn veelzijdigheid als regisseur zien door naast de diverse soorten thrillers - psychologische, erotische, occulte - ook onder meer komedies (zoals Pirates ), een moderne film noir (Chinatown), een romantisch kostuumdrama (Tess) en een aangrijpend oorlogsdrama (The Pianist) te maken. In zijn veelal donkere films is ook de humor zwart.

Polanski over Polanski
'Ik kies mijn films zoals ik eten bestel in een restaurant - zonder er over na te denken waarom ik nu juist dat gerecht kies. Ik hou rekening met mijn gezondheid , maar verder is er geen bijzondere reden. Op een bepaald moment heb ik gewoon zin in het maken van een bepaald soort film.'
(PopMatters.com, 2000)

'Ik analyseer mijn eigen werk niet tot acteurs op de set of journalisten mij er iets over vragen. Dan moet ik wel. En ik verzin altijd wel een antwoord, maar het compliceert mijn leven en werk Het is als de duizendpoot die gevraagd werd welke voet hij eerst naar voren zette en welke daarna, en daarna niet meer kon lopen.'
(PopMatters)

'Ik heb geen interesse in het maken van een autobiografische film. Ik zie de zin ervan niet. Ik kan me ook niet voorstellen dat ik een acteur zou inhuren om mijzelf te spelen, zelfs als kind. Ik kan me ook niet voorstellen dat ik op een filmset mijn ervaringen van vroeger zou proberen te laten herleven. Dat zouden nep-herinneringen zijn. Die herinneringen zijn belangrijk voor mij. Als ik er een film over zou maken, zou de film in de plaats komen van de echte ervaringen, en zouden ze niet meer bestaan.'
( Empire, 2002)

'Goed beschouwd is wat wij regisseurs doen, het telkens maken van dezelfde film. We geven ze alleen wat originaliteit mee. Wat onconventionele trekjes waardoor hij origineel oogt. Maar in wezen is het steeds dezelfde film.'
(Stardust, 2000)

'Als ik ooit een film van mijzelf op televisie zie, heb ik er moeite mee om hem uit te zitten, omdat ik er al mijn jeugdzonden in zie. Ik denk niet dat ik mijn film al gemaakt heb. Ik heb niet het gevoel dat ik iets gedaan heb dat volkomen bevredigend was voor mezelf .'
(EuroScreenwriters, 1996)

'Ik weet niet wat shockerend is. Als je het verhaal vertelt van een man die onthoofd word, moet je laten zien hoe ze zijn hoofd afsnijden. Als je dat niet doet, is het alsof je een schuine mop vertelt zonder de clou te vertellen.'