De eerste twee films van Louis Malle (1932-1995), Ascenseur pour l'échafaud ( 1957) en Les amants (1958), ontlenen hun bekendheid vooral aan de durf die Malle toonde. Hij werd voor gek verklaard dat hij voor Ascenseur 's avonds in Parijs op straat draaide, zonder de veilige belichting van een filmstudio met nagebouwde straten; Malle bewees dat het ook anders kon, dat de minder perfect belichte buitenopnamen juist sfeervoller waren. En in Les amants liet hij een getrouwde vrouw zien die er zonder veel wroeging een minnaar op nahoudt, en er vervolgens met een tweede vandoor gaat - waarbij ze ook nog eens haar kind achterlaat. Dat was niet de enige reden waarom de film een schandaal veroorzaakte: er is ook een vrijscène die voor die tijd vrij ver gaat. Een dame van de Franse filmcensuur was geschokt toen ze zag hoe acteur Jean-Marc Bory zijn minnares Jeanne Moreau eerst kuste en vervolgens de rest van haar lichaam ging verkennen: 'Waar gaat-ie heen?' zou ze gezegd hebben.
De films zijn nu in mooie gerestaureerde versies op dvd verkrijgbaar, zowel los als in een box met drie andere Malle-films: Zazie dans le metro (1960), Au revoir les enfants (1987) en Milou en mai (1989). De buitenopnamen in Ascenseur wekken natuurlijk allang geen verbazing meer, en Les amants is heel kuis vergeleken met de seksueel expliciete films van nu. Het is daarom de vraag of beide films desondanks nog de moeite waard zijn, of alleen interessant voor studenten filmgeschiedenis.
Ascenseur pour l'échafaud, bedoeld als Hitchcock- achtige thriller, is in elk geval niet zo spannend als de oude Hitchcocks nog steeds zijn. Duidelijk is ook dat Malle daarin minder geïnteresseerd was. De nadruk ligt op Jeanne Moreau, steeds radelozer op zoek naar haar geliefde, die vastzit in het gebouw waar hij zonet haar echtgenoot heeft vermoord. Waar het Hitchcock ging om de suspense van de achtervolging en de psychologie van de dader, draait het bij Malle vooral om het absurde van de situatie. Het mooie spel van Moreau maakt, samen met de beroemde muziek van Miles Davis, Ascenseur nog steeds bijzonder.
Ook Les amants moet het vooral hebben van Jeanne Moreau, als de verveelde vrouw van een kranteneigenaar, die een passievolle nacht beleeft met een man die haar een lift gaf en daarmee de liefde van haar leven ontdekt heeft. Malle vond dat gegeven achteraf naïef, omdat het in werkelijkheid meestal heel wat gecompliceerder ligt. Maar juist in dat naïeve geloof in een overweldigende liefde-op-het-eerste-gezicht schuilt de kracht van Les amants, ook al doemen in het nuchtere ochtendlicht al de eerste twijfels op bij Moreaus personage.
De drie vroege films van Malle in de dvd-box hebben zo hun eigen charme, maar van alle vijf films is het latere Au revoir les enfants - in 1987 op het filmfestival van Venetië bekroond met de Gouden Leeuw - het meest indrukwekkend. Het verhaal speelt zich af op een katholieke jongensschool, waar Julien Quentin tijdens de Tweede Wereldoorlog bevriend raakt met een nieuwe klasgenoot, Jean Bonnet. Lange tijd gaat het vooral over die vriendschap en blijft de oorlog op de achtergrond. Gaandeweg ontdekt Quentin dat Bonnet joods is. Maar hij beseft pas de consequenties als de tamelijk beschermde wereld van de jongens verbrijzeld wordt door een inval van de Gestapo .
Jammer genoeg bevatten de dvd's maar weinig extra's. Aardig is op de dvd van Zazie dans le metro een interview met assistent-regisseur Philippe Collin, die onder meer vertelt over de manier waarop Malle het 'probleem van de figuranten' oploste. Hij filmde op diverse locaties in Parijs, waarvoor normaal gesproken een enorme hoeveelheid figuranten benodigd zou zijn geweest. Malles oplossing was om telkens dezelfde zestien mannen en vrouwen als figuranten te gebruiken, wat een surrealistisch effect gaf - je zag telkens dezelfde gezichten op verschillende plekken terug. Op de dvd van Ascenseur pour l'échafaud is een interview met de pianist van het Miles Davis Kwintet toegevoegd. De andere drie dvd's bevatten geen extra's.
Deze dvd-box is overigens het eerste van twee delen. De volgende Malle-box, die waarschijnlijk in het najaar zal verschijnen, bevat onder meer Le feu follet (1963), Le souffle au coeur (1971) en Lacombe Lucien (1974).
Beeldformaat: 16:9, behalve Zazie dans le metro
, 4:3
Geluidsformaat: Dolby Digital 2.0
Ondertiteling: Nederlands
Duur: Ascenseur pour l'échafaud 90 minuten, extra interview met pianist René
Urtreger 15 minuten; Les amants 90 minuten; Zazie dans le metro 90 minuten,
extra Le Paris de Zazie 15 minuten; Au revoir les enfants 100 minuten; Milou en
mai 108 minuten
Distributeur: Video/Film Express