De klassieker Soldaat van Oranje was niet alleen voor Paul Verhoeven een springplank naar Hollywood, ook voor Rutger Hauer. Hij was in meer dan honderd films of tv-producties te zien, vaak als gevaarlijke schurk. Maar altijd opvallend, dankzij zijn markante gezicht. 'Ik kan het publiek naar mijn ziel laten kijken.'

De feiten
Geboren: 23 januari 1944, Breukelen. 

Actief als: acteur, producer, regisseur.

Eerste film: kleine rol in Monsieur Hawarden (1969) van Harry Kümel; doorbraakfilm: Turks fruit (1973) van Paul Verhoeven.

Prijzen: Golden Globe in 1988 voor beste bijrol in de tv- film Escape from Sobibor (1987); Gouden Kalf in 1981 voor zijn oeuvre; regieprijs voor beste korte film op het filmfestival van Parijs in 2001 voor The Room, samen met Erik Lieshout; oeuvreprijs op het filmfestival van Sarasota in 2005; Golden Space Needle Award op het filmfestival van Seattle in 1989 voor La leggenda del Santo Bevitore.

Beste film
Hauers beste film uit zijn Nederlandse periode is ongetwijfeld Paul Verhoevens Turks fruit (1973), waarin hij kunstenaar Erik speelt, die een klassiek geworden, tragische romance beleeft met Olga. In zijn Amerikaanse periode (vanaf begin jaren tachtig) springen vooral Blade Runner (1982) van Ridley Scott - met Hauer als androïde - en cultfilm The Hitcher (1986, met Hauer als angstaanjagende psycho killer) eruit. Ook zien: Soldaat van Oranje (1977), Spetters (1980), Eureka (1981), La leggenda del Santo Bevitore (1988), Confessions of a Dangerous Mind (2002) en Sin City (2005).

Slechtste film
Een willekeurige greep uit de lange rij B-films waarin Hauer vooral in de jaren negentig te zien was: Bleeders (1997), amateuristische horror waar Hauer zelf misschien de campwaarde van zag.

Handelsmerk
Lange tijd was Hauer de voor de hand liggende keus als in Hollywood een gevaarlijke schurk van buitenlandse afkomst gecast werd. Hij speelde nazi's, robots, psychopaten, vampiers, terroristen. Geen wonder: hij heeft een markant gezicht - heldere blauwe ogen, lichtblond haar - en kan met groot gemak een intens gemeen, kil personage neerzetten, dat sadistisch glimlacht om het leed van zijn slachtoffers. Maar als hij een slechterik speelt, is hij wel een aantrekkelijke slechterik. 'De kunst om een bad guy heel verleidelijk te spelen is echt vele malen interessanter dan een good guy,' zei hij zelf. Zo nu en dan zit hij aan de goede kant: zo is hij in Escape from Sobibor één van de gevangenen die in opstand komen en weten te ontsnappen. En speelt hij natuurlijk verzetsheld Erik Lanshof in Soldaat van Oranje.

Hauer over Hauer
' Onderhuids ben ik uitzonderlijk gevoelig. Niet omdat het zo in het script staat , maar omdat ik het zelf interessanter vind. En het publiek pikt dat ook op.'
(Trouw, 1994)

'Nooit heb ik gedacht aan wat ik zou willen bereiken in de filmwereld. Een ultieme doelstelling had ik niet. Het enige wat ik wil, is films maken. Het interesseert me helemaal niets of ik er geld mee verdien of niet.'
(De Telegraaf, 2006)

'Ik probeer een gevarieerd programma te brengen met mezelf als hoofdattractie. En ik verkeer in de gelukkige omstandigheid dat ik kan kiezen. Het wonderlijke is dat hoe slechter het verhaal en hoe goedkoper de film is, hoe meer geld ze voor mij willen uittrekken. Als mijn agent zegt dat er een firm offer, een flink aanbod, is, dan moet je het lezen. Het zijn altijd rampenverhalen: hetzelfde wijfje, hetzelfde kanon, meiden met harde tieten, trutten van hola weet-ik-veel. En ik denk toch dat het publiek dat op een gegeven moment zat is.'
(Het Parool, 1994)

'Ze willen mij altijd in het hokje van de slechterik stoppen, maar schurken spelen gaat mij makkelijk af. Mensen vinden het kwaad fascinerend. Ze worden er door verlamd en dat heb ik, als acteur, niet. Als slechterik heb je de vrijheid om te doen wat je wilt, zeker als het om een psychopaat gaat. Ik denk dat ik in mijn duistere personages een beetje verder ga dan de meeste Amerikaanse acteurs. Misschien omdat ik niet bang ben van die kant van mezelf.'
(www. dougiethompson.com, 1995)

'Mijn probleem is dat ik niet zo goed ben in het beoordelen van scripts. 'Hartstikke leuk', denk ik als ik ze lees, maar die blijken dan hele middelmatige films te worden. Misschien gebruik ik wel teveel mijn fantasie als ik scripts doorneem. Ik moet gewoon kijken wat er staat.'
(Trouw, 1994)

'Ik weet niet wat mijn appeal is. Ik heb blauwe ogen en zie er niet uit als de Klokkenluider van de Notre Dame, maar ik snap niet waar de ophef over is.'
(Arena, 1990)

'Robocop vond ik niet interessant . Er zat te weinig... .ik had gewoon geen zin om met een helm rond te lopen de hele tijd. Dan kun je zeggen: 'Elephant man is ook een vent die met een zak over zijn hoofd rondloopt'. Maar dat gaat mij te ver. Ik ben te zeer gesteld op mijn gezicht. Ik kan het publiek naar mijn ziel laten kijken. Dat is iets wat heel weinig acteurs hebben. Ik trek geen helm over mijn hoofd, als daar geen hele goede reden voor is.'
(Het Parool, 1994)