'Ik moest wel even met mijn ouders praten toen de film uitkwam,' vertelt regisseur Noah Baumbach aan filmjournalist Philip Lopate in een interview op de dvd van The Squid and the Whale. Baumbachs autobiografische film deed zijn ouders wel even schrikken. In het kleine verhaal over een gezin in een scheiding komen ze er namelijk niet al te best vanaf. De film heeft nooit in de Nederlandse bioscopen gedraaid, maar komt deze week uit op dvd.

Baumbach geeft in zijn regiedebuut een eerlijk en open beeld van een gezin dat moet leren omgaan met een scheiding, waarin niemand zonder schuld is. De vader, Bernard ( sterk ingetogen gespeeld door Jeff Daniels), is een uiterst rationele man die zich boven alles en iedereen voelt staan. Moeder Joan (Laura Linney) heeft de scheiding door haar verschillende affaires in de hand gewerkt.

In de extra's op de dvd wordt veel aandacht besteedt aan het feit dat het verhaal grotendeels op Baumbachs eigen ervaringen als kind gebaseerd is. In het interview met Lopate vertelt de regisseur dat hij de film geheel vanuit zijn herinnering heeft geschreven, en zich tegenover zijn ouders ook wel schuldig voelt. Maar hij moest dit verhaal eerst kwijt voordat hij andere films kon gaan maken: 'Je kunt het uitbannen van oude demonen noemen.'

Die demonen komen vooral voort uit het contact dat Baumbach met zijn vader heeft. Bernard is geschreven met zijn vader in gedachten. Het werd een man die geen contact kan maken met de mensen om hem heen, behalve door ze continu te onderwijzen: het type dat iedere kans aangrijpt om te laten zien hoeveel hij weet.

Toch is dat niet altijd een slechte eigenschap. In het interview met Lopate wordt namelijk duidelijk dat Baumbach dat trekje van zijn vader heeft overgenomen. Het gesprek tussen de twee intelligente mannen ontwikkelt zich al snel tot een discussie over psychologie, taal en hoge versus lage kunst, wat zeker voor een dvd, een opvallend diepgaand interview oplevert.

In een alternatief audiocommentaar - 'Ik vind het altijd zo vervelend dat je een film weer helemaal opnieuw moet bekijken wanneer je het audiocommentaar wil horen', aldus de regisseur - geeft Baumbach meer informatie over het maakproces van de film. Aan de hand van setfoto's, en in verschillende hoofdstukken, vertelt de regisseur in een soort diapresentatie van 54 minuten over de casting, het filmen en de muziek.

Tijdens de opnames vond Baumbach het nog al eens moeilijk zijn eigen herinneringen los te laten. Zo moest Jesse Eisenberg, die de oudste zoon Walt speelt, een personage gebaseerd op Baumbach zelf op die leeftijd, maar liefst negen keer terugkomen voordat hij gecast werd.

Ook had de regisseur in het begin moeite met Daniels' vertolking van Bernard, maar kon hij niet uitleggen wat er mis was. Daniels zelf merkte dat er iets moest veranderen en vond de oplossing: 'Toen ik stopte met het imiteren van Noahs vader, waren we tevreden.'

Beeld: 16:9 (anamorphic)
Extra's: Audiocommentaar van regisseur Noah Baumbach (54 minuten); gesprek tussen Noah Baumbach en filmrecensent Philip Lopate (38 minuten); Achter de schermen (10 minuten); Trailers
Geluidsformaat: Dolby Digital 5.1
Ondertiteling: Nederlands , Engels, Spaans
Duur: 77 minuten (hoofdfilm)
Distributeur: Sony Pictures