In krap vier maanden tijd werd Haanstra's volledige oeuvre geconserveerd, gedigitaliseerd, geluid- en kleurgecorrigeerd, om het nog net op tijd precies tien jaar na zijn overlijden opnieuw uit te kunnen brengen.
Natuurlijk ontbreken zijn klassiekers Fanfare (1953) en Alleman (1963) niet. Kilo's papier zijn er vol geschreven over het gemoedelijke Holland van de jaren vijftig dat Haanstra daarin inventief en met milde ironie afschildert. Minder bekend zijn de films die hij maakte voor Shell en de glasfabriek in Leerdam. Als Leerdam Haanstra niet de opdracht had gegeven een bedrijfsfilmpje te maken over het proces van het glasblazen (Over glas gesproken,1958), was zijn Oscarwinnende korte kunstfilm er ook nooit gekomen.
Beelden van een domme machine die steeds misgrijpt mocht hij niet gebruiken van zijn opdrachtgever, maar vond hij zelf zo komisch dat hij er puur voor zijn eigen lol een compilatie van maakte en Pim Jacobs vroeg er muziek onder te zetten.
Van zijn ritmische, associatieve montage, waar Haanstra alom voor geroemd werd, was nog nauwelijks een spoor te bekennen in zijn allereerste film De Muiderkring herleeft (1949). Een aandoenlijk, ijverig promotiefilmpje voor het Muiderslot - dat ook na de restauratie nog vol tikken en krassen zit en met een luid zoemende geluidsband - met krukkig acteerwerk dat een merkwaardig verhaallijntje volgt.
Dat Bert Haanstra (1916) achter de camera zou belanden was al vroeg duidelijk. Op 13 -jarige leeftijd mocht hij in de plaatselijke bioscoop vanuit het hokje van operateur Koen de films meekijken. Kleine Bert wist toen al wat hij later wilde worden. Toch begon hij met fotograferen.
Tijdens de oorlog maakte Haanstra veel foto's voor het verzet. Twee dagen na de Duitse capitulatie, op 7 mei 1945, nam hij zijn toestel mee naar de Dam waar Amsterdammers de bevrijding wilden vieren. Plotseling openden achtergebleven Duitse soldaten vanuit het Grote Club-gebouw het vuur op de mensenmassa. Er vielen 22 doden. Een van Haanstra's foto's toont een overzicht van de Dam waar mensen wegstuiven. Links en rechts liggen een paar lijken. Op de voorgrond staat een pick-up truck met in de open laadbak de camera die het bedoelde feest had moeten vastleggen: een Debrie Le Parvo. Temidden van de chaos en paniek, raakte Haanstra op slag verliefd. Hij zou er een paar jaar later zijn eerste film mee maken.
Had het verzamelen van extra's te lijden onder de haastklus? De leukste zijn een interview dat Simon van Collem met Haanstra in 1963 had over Alleman, en een aflevering van Het uur van de wolf van Cees van Ede met een lang interview uit 1983, toen Haanstra hoofdgast was van de Nederlandse Filmdagen. Ja, hij zag toen zelf ook al wel dat een groot deel van zijn werk 'een tikkeltje verouderd' was . Heerlijk hoe hij met warme stem, waarin soms nog een licht Twents accent doorklinkt, uitvoerig vertelt over zijn grote filmliefde en hang naar visuele Tati-humor. Zelden maakt hij zijn zinnen af, struikelend over enthousiasme en opborrelende herinneringen.
Waren er binnen Beeld en Geluid, die de restauratie op zich nam, echt nergens geregistreerde interviews te vinden met Haanstra's vrienden en collega's Jan Blokker (die het scenario schreef voor Fanfare), Simon Carmiggelt (Vroeger kon je lachen), Pim Jacobs (muziek) en vaste cameraman Anton van Munster? Die hadden het verzameld werk van Hollands belangrijkste chroniqueur van die goeie ouwe tijd nét iets completer gemaakt.
Bert Haanstra Compleet
dvd 1
Fanfare - speelfilm 1958
Over
glas gesproken - documentaire 1958
Glas - korte film 1958
dvd 2
De zaak M.P. - speelfilm 1960
Rembrandt, schilder van de mens -
documentaire 1957
De Muiderkring herleeft - eerste film 1949
Ned.
Beeldhouwkunst in de late Middeleeuwen - documentaire 1951
God Shiva -
documentaire 1955
dvd 3
Alleman - lange documentaire 1963
Zoo
- korte film 1962
Nederland - documentaire 1983
dvd 4
De
stem van het water - lange documentaire 1966
Spiegel van Holland - korte
film 1950
En de zee was niet meer - documentaire 1955
Delta phase 1
- documentaire 1962
dvd 5
Bij de beesten af - lange documentaire
1972
Panta Rhei - korte film 1952
Nationale parken: noodzaak -
documentaire 1978
dvd 6
Dokter Pulder zaait papavers - speelfilm
1975
Retour Madrid - documentaire 1968
dvd 7
Een pak slaag -
speelfilm 1979
dvd 8
vroeger kon je lachen - speelfilm 1983
dvd 9
Chimps onder elkaar - documentaire 1984
Monument voor een
gorilla - documentaire 1987
Kinderen van Ghana - laatste film 1988
dvd 10
Dijkbouw - documentaire 1952
Olieproductie
Strijd zonder einde - opdrachtfilm Shell 1955