Stanley Kubrick, Martin Scorsese, Milos Forman, Tim Burton en Ridly Scott wilden hun vingers er niet aan branden: de bestseller Das Parfum van Patrick Süskind verfilmen. Hoe breng je geur immers over via plaatjes? Producent Bernd Eichinger was er heilig van overtuigd dat het kon.
Süskinds boek over een
moordenaar met een optimale reukzin die in de achttiende eeuw jonge maagden
vermoordt om hun geur in parfum te kunnen vangen, sloeg bij zijn verschijning in
1985 in als een bom. De gedetailleerde beschrijvingen van de stinkende Parijse
stegen en bedwelmende lavendelvelden rond de parfumstad Grasse, waren zó
treffend dat de aroma's je tegemoet leken te komen bij het omslaan van iedere
pagina.
Twintig jaar na Süskinds overdonderende literaire succes,
was het regisseur Tom Tykwer (Lola Rennt) die de verfilming aandurfde. De
bonussen op de dvd van Perfume zouden verplicht studiemateriaal op iedere
filmacademie moeten worden. Bijna ieder afzonderlijk ambacht dat nodig is om een
film te maken, moest zichzelf opnieuw uitvinden om dit verhaal te kunnen
verbeelden.
De make-up- en kostuumafdelingen kregen het voor hun kiezen vanwege Tom Tykwers voorliefde voor close-ups en detailshots. Alles kwam haarscherp in beeld, niets mocht aan de aandacht ontsnappen. Kostuums moesten er van Tykwer authentiek versleten uitzien en er moesten zweet- en vetvlekken in. Niemand waste zich in die tijd, ook de adel niet, en kledingstukken werden jaren achtereen gedragen.
Production design werd opgezadeld met de schier onmogelijke taak de onvoorstelbare achttiende-eeuwse smerigheid na te bootsen. Crewleden besmeurden kokhalzend historische gebouwen en straten in Barcelona met vuil. In de wijde omtrek van de set stonk het een uur in de wind.
De componist tenslotte, moest onder meer bedenken hoe de geur van een jonge, mooie vrouw klinkt. Hij schreef een impressionistische muziekscore waarin de ijle, serene stem van een sopraan de boventoon voert.
In het aparte hoofdstuk ' geur visualisatie' vertelt cameraman Frank Griebe dat ze een waslijst aan dingen bedachten waarbij iedereen meteen een sterke geurassociatie heeft, goor of hemels: rotte vis, koffie, perziken, bloemblaadjes. Die moesten ze op precies de juiste manier in beeld weten te brengen.
Niet de ogen, maar de reukzin moest het publiek door de straten en steden leiden, tijdens de omzwervingen van hoofdpersoon Jean-Baptiste Grenouille. Maar de camera werd geen verlengstuk van een neus die in elke hoek snuffelt. Tykwer koos ervoor dicht op de huid van de wat autistische Grenouille te blijven. Die oriënteert zich anders dan normale mensen. Als Grenouille een kamer binnenloopt, ruikt hij eerst wat hij niet kent , dan wat hij kent, en voegt dat samen totdat hij in kaart kan brengen waar hij zich bevindt. Dát moest geloofwaardig worden.
Tykwer: 'Ik wist dat
kijkers in de bioscoop ook niks zouden ruiken, dus ieder shot moest zo intens en
suggestief mogelijk zijn, zonder de geur. Daar was ik zo mee bezig, dat ik
niets anders meer opmerkte. Als de crewleden me af en toe vies aankeken, dacht
ik dat ze me niet mochten. Langzaam drong het dan tot me door: o ja, het stinkt
hier gruwelijk.
Ik moest mijn neus uitschakelen om een goede film over
geur te kunnen maken.'
Extra's:
Making of (50 minuten)
Interviews Cast & Crew
Location scouting (11 minuten)
Scent
visualization (15 minuten)
Dop's work mixing stage
Beeldformaat:
Anamorphic 16:9
Geluidsformaat: Dolby 5.1
Duur: 147 minuten (
hoofdfilm)
Distributeur: RCV