Meer dan zestig films maakte Alfred Hitchcock van de jaren twintig tot en met de jaren zeventig. Zoek in een willekeurig naslagwerk naar het woord suspense en Hitchcocks naam duikt ergens wel op in de beschrijving. Op hem en zijn psychologische thrillers zijn heel wat wetenschappelijke analyses losgelaten, maar de meester zelf vond het vooral vermakelijk 'to simply scare the hell out of people'. Deze week verschijnen ruim twintig Hitchcock-klassiekers op dvd, van de stomme film The Ring (1927) tot en met Frenzy (1972).

De feiten
Geboren: 13 augustus 1899, Leytonstone, Londen (Engeland).

Overleden: 29 april 1980, Bel Air, Californië (VS) als gevolg van nierfalen.

Actief als o.a.: regisseur, producent, scenarist, acteur.

Eerste film: Number 13 (onvolledig, 1922). Eerste volledige lange speelfilm: The Pleasure Garden (1925). Tijdens de draaiperiode ontmoette Hitchcock zijn vrouw Alma Reville, die opnameleider was. Tot aan zijn dood zou zij een stille kracht achter zijn werk blijven.

Prijzen o.a.: Tenminste één Oscar had Hitchcock wel verdiend, daar zijn vriend en vijand het over eens. Hij kreeg er nooit een, wel zes nominaties; voor Rebecca (1940), Suspicion (1941 ), Lifeboat (1944), Spellbound (1945), Rear Window (1954) en Psycho (1960). Gouden Palm nominatie voor The Man Who Knew Too Much (1956). Lifetime Achievement Awards van het Directors Guild in 1968 en het American Film Institute in 1979.

Beste film
Rear Window (1954), waarin de aan een rolstoel gekluisterde fotograaf LB Jefferies (James Stewart) uit verveling zijn medeflatbewoners bespiedt en langzaam begint te vermoeden dat de overbuurman zijn vrouw heeft vermoord. Rear Window was een schitterende metafoor voor Hitchcocks eigen obsessies en voyeuristische neigingen. Anders dan bij het theatrale Psycho grijpt de suspense in Rear Window na zestig jaar nog altijd bij de keel. Het speciaal uit de grond gestampte wooncomplex met 31 appartementen, voorzien van meubels, stromend water en elektriciteit, vormde destijds de grootste indoor set bij de Paramount Studios. Hitchcock werkte alleen in het appartement van Jefferies, van waaruit de hele film werd geschoten , en gaf de acteurs in de andere flats instructies via onzichtbare oortjes.

Ook zien, omdat ze de blik van complete generaties filmmakers bepaalden: Notorious (1946), Vertigo (1958), North by Northwest (1959) en Psycho (1960).

Slechtste film
Kan een Hitchcock uit 1927, toen filmkunst nog in de kinderschoenen stond, in 2007 nog wel op z'n merites worden beoordeeld? Flagrante uitglijers zijn lastig te ontwaren in zijn oeuvre, wel films die matig werden ontvangen. Meestal was Hitchcock daarin afgeweken van het bekende suspensepad om op de komedietoer te gaan, bijvoorbeeld bij Mr. & Mrs. Smith (1941) en zijn laatste film Family Plot (1976). Die titels kennen overigens juist ook fervente verdedigers die Hitchcocks (zwarte) humor als onbegrepen en ondergewaardeerd beschouwen.

Handelsmerk
Hitchcock heeft patent op de combinatie van macabere figuren, identiteitsverwisselingen, en langgerekte spanning (de schrik zit 'm niet in de knal, maar in de verwachting ervan, was zijn motto). Zijn lijdende leading ladies waren bij voorkeur platinablond: Kim Novak, Grace Kelly, Ingrid Bergman, Tippi Hedren en Janet Leigh. Mannelijke personages werden niet zelden opgescheept met een oedipuscomplex. In vrijwel al zijn films is de regisseur zelf ook even te zien. Soms nauwelijks herkenbaar, soms hilarisch overduidelijk : zoals in The Birds (1963), waarin Hitchcock parmantig met twee witte terriërs een dierenwinkel uitwandelt als hoofdrolspeelster Tippi Hedren naar binnen wil gaan. Met uitgekiende camerabewegingen en lichtcontrasten voerde Hitchcock de spanning op tot de snerpende muziekscores van Bernard Herrmann de hoogtepunten inzette. Orson Welles had componist Herrmann naar Hollywood gehaald, waar hij na Citizen Kane (1941) prompt in de filmtop belandde. Herrmann maakte onder andere de bekende scores voor The Man Who Knew Too Much (1955), Vertigo (1958) en Psycho (1960). Hitchcock-adept Brian De Palma zette in 1973 onder de ruwe versie van Sisters gedubde muziek uit Hitchcock films, om Herrmann over te halen ook voor zijn films muziek te componeren.

Hitchcock over Hitchcock
'Ik ben een typische genreregisseur. Als ik Assepoester zou maken, dan zou het publiek onmiddellijk de koets afspeuren naar een lijk.'
(Newsweek, 1956)

'Als er een specifieke locatie in het scenario staat, is het heel belangrijk om die locatie zo nauwkeurig mogelijk te gebruiken. Voor Foreign Correspondent waren we in Nederland. En wat hebben we in Nederland? Windmolens? Tulpen? Als de film in kleur was geweest, zou ik er de scène in hebben gemonteerd die ik er altijd al in wilde; een moord in een tulpenveld.'
(The Cinema of Alfred Hitchcock, 1963)

'Ik weet niet wat men bedoeld met Hollywoodfilms. Waar worden ze gemaakt? Neem deze kamer; je kunt niet uit het raam kijken, dus we zouden ook in een hotelkamer in Londen kunnen zijn, of elke andere plek op aarde . Als we in een studio werken, weten we niet eens wat voor weer het buiten is. Het is onzin om over Hollywood als plaats te spreken, het betekent niets voor me . Als je me vraagt wat ik leuk vind aan werken in Hollywood, dan zeg ik: omdat ik om zes uur thuis kan zijn voor het diner.'
(The Cinema of Alfred Hitchcock, 1963)

'Drama is het leven zonder de saaie stukken.'
( Wikiquote.org)

'Zelfs mijn mislukkingen doen de kassa's rinkelen en zijn een jaar nadat ik ze heb gemaakt al klassiekers geworden.'
(Hitchcock.tv)

'Een criticus van The Observer noemde Rear Window een verschrikkelijke film omdat een man vanuit zijn raam naar andere mensen kijkt. Dat vond ik een waardeloze opmerking. Iedereen kijkt naar anderen uit nieuwsgierigheid. Dat is niet vulgair. Het maakt mensen niet uit wie je bent, ze kunnen het gewoon niet laten om te kijken.'
(The Cinema of Alfred Hitchcock, 1963)

'Ik identificeer me niet met mijn personages. Ik voel niet de dingen die zij voelen en deel hun verlangens niet. Mijn God, ik ben al zesendertig jaar gelukkig getrouwd met dezelfde vrouw.'
(The Cinema of Alfred Hitchcock, 1963)

'De televisie bracht moord terug waar het hoort: in de huiskamer.'
( National Observer, 1966)

'Politiemannen maken me bang. Vooral de Engelse agenten, omdat ze zo beleefd zijn.'
(National Film Theatre, 1967)

' Er wordt soms gezegd dat een criticus, door de aard van zijn werk, geen verbeelding heeft. In zekere zin zit daar iets in, omdat verbeelding het schrikbeeld is voor zijn objectiviteit. In elk geval kan dat gebrek aan fantasie de voorliefde verklaren voor films die dicht bij het leven staan. Bij het zien van bijvoorbeeld Fietsendieven, denkt hij wellicht dat hij dat zelf had kunnen schrijven, maar die gedachte zou niet bij hem opkomen bij North by Northwest. Zo zal hij geneigd zijn Fietsendieven allerlei kwaliteiten toe te schrijven die hij North by Northwest onthoudt.'
(Hitchcock/Truffaut, 1967)

'Zelf- plagiaat is een stijl.'
(London Observer, 1976)

'Blondines zijn de beste slachtoffers. Ze hebben dezelfde uitwerking als bloederige voetstappen in maagdelijke sneeuw.'
(CBS TV, 1977)

'Voor mij was Psycho een grote komedie. Kon niet missen.'
(Wikiquote.org)

'Het is een goeie film als het de prijs van het diner, het bioscoopkaartje en de babysitter waard was .'
(Wikiquote.org)