Sinds zijn opmerkelijke debuut in Primal Fear in 1996 geldt Edward Norton als een van de meest opzienbarende acteurs van zijn generatie. In The Illusionist speelt Norton de titelrol. Het is zijn eerste grote kostuumfilm en ook in dit historische verhaal is hij een mysterieuze man van wie nooit bekend wordt wat zijn werkelijke bedoelingen zijn. In Op Scherp een multimediaal portret van deze intrigerende acteur.

De feiten
Geboren: 18 augustus 1969, Boston, als Edward James Norton Jr. 

Actief als: acteur/regisseur (Keeping the Faith, 2000)

Eerste film: Primal Fear (1996)

Prijzen: Oscarnominaties in 1997 en in 1999 voor Primal Fear en American History X; BAFTA nominatie in 1996 voor Primal Fear; Golden Globe in 1997 voor Primal Fear.

Beste film
In het indrukwekkende drama The 25th Hour van Spike Lee uit 2002 speelt Norton een veroordeelde drugssmokkelaar die nog 24 uur heeft voordat hij naar de gevangenis gaat. Norton is geen harde crimineel, maar iemand die door zijn verlangen naar rijkdom de verkeerde keuzes heeft gemaakt. In zijn grote zoektocht naar rechtvaardigheid, vallen kleine dilemma's op zijn plaats. Ook zien: American History X (1998) en Fight Club (1999).

Slechtste film
Brett Ratners verfilming van het eerste deel van de Hannibal Lecter-trilogie Red Dragon (2002) raakt ondanks een sterrencast - naast Norton spelen ook Emily Watson, Ralph Fiennes en Philip Seymour Hoffman mee - kant noch wal. Ook mijden: Death to Smoochy (2002)

Handelsmerk
In zijn bejubelde debuut als schizofrene misdienaar in Primal Fear viel Norton op door zijn vermogen snel te kunnen wisselen tussen emoties. Zo is hij het ene moment een stotterende verlegen jongen, om in een fractie van een seconde te veranderen in een welbespraakte, woedende psychopaat. Daardoor geeft hij zijn personages altijd de mystiek van een man met een verborgen agenda. Dit talent komt ook terug in latere films zoals Fight Club (1999), The Score (2001) en The Illusionist (2006).

Norton over Norton
'Ik heb geen diepere behoefte om dit soort afstotende racistische ideeën uit te dragen, en ik heb ook geen donker verleden of verschrikkelijke ervaringen gehad waarom ik dat nodig zou hebben. Maar het voelt psychologisch en emotioneel goed om dit soort woede door me heen te laten stromen.'
(Interview Magazine, januari 1997)

'Je rollen worden beter wanneer je zelf niet al te veel in de publiciteit staat. Ik denk dat als je echt veel verschillende rollen wilt spelen , je jezelf in de anonimiteit moet houden.'
(Empire Magazine, mei 1997)

'Ik heb de tijd tussen films nodig en geniet ook van de mogelijkheid om me rustig voor te bereiden. Ik denk ook niet dat je goed kan onderscheiden tussen rollen als je van een film direct naar de volgende gaat.'
(Toronto Sun, september 1998)

'Het is heel moeilijk om niet altijd de veiligste weg te kiezen, maar ik heb het nodig extreme rollen te kiezen. Daardoor kan ik dingen meemaken zonder de consequenties ervan te hoeven dragen.'
(Newsweek, oktober 1998)

'Ik geloof dat films per definitie niet lichtzinnig zijn. Mensen hebben het nog steeds nodig om samen voor een verlicht scherm te zitten, als rond een kampvuur: het is onze zelfanalyse en we voelen ons erdoor verbonden . Film is ons meest collectieve medium om verhalen door te geven.'
( Sunday Times, september 2000)

'Ik veroordeel een personage nooit, maar ik vraag me eerder af of het verhaal iets uitdraagt waar ik achter kan staan.'
(BBC, februari 2003)

'Film als vermaak is niet minderwaardig, zolang het maar niet te cynisch wordt. Ik heb een afkeer van producties die gemaakt zijn door mensen die zelf nooit naar hun eigen werken zouden willen kijken.'
) De Volkskrant, april 2003)

'Ik zou het ook leuk vinden om gewoon scripts in mijn brievenbus te krijgen waar ik zelf nog geen komma aan zou veranderen. Maar dat gebeurt bijna nooit.'
(Entertainment Weekly, december 2006)