Donderdag zendt Veronica de komedie Groundhog Day (1993) uit, waarin de cynische weerman Phil Connors (Bill Murray) telkens weer dezelfde rotdag beleeft. De laatste jaren speelt Murray vooral tragikomische vijftigers. Veel hoeft hij daar niet voor te doen, vaak zegt één close-up van zijn uitgestreken gezicht meer dan duizend woorden. En dan te bedenken dat hij ooit doorbrak als de hysterische druktemaker en spokenjager Peter Venkman in Ghostbusters (1984). 'Toen ik jong was, speelde ik energieke, opgefokte mannetjes. Nu ben ik 55. Dus speel ik mannen van 55. Ik zou niet anders kunnen.'

De feiten
Geboren: 21 september 1950, Wilmette, Illinois (VS).

Actief als oa: acteur.

Eerste film: Meatballs (1979) van Ivan Reitman.

Prijzen oa: Golden Globe, Independent Spirit Award, BAFTA, verschillende critici-prijzen en een Oscarnominatie voor Lost in Translation (2004); American Comedy Award voor Rushmore (1999); Blockbuster Entertainment Award voor Charlie's Angels (2001); MTV Movie Award-nominaties voor What About Bob? (1991), Groundhog Day (1993) en Lost in Translation (2003); Satellite Award-nominaties voor The Life Aquatic with Steve Zissou en Broken Flowers (2005); Comedy Film Honor voor Lost in Translation (2004). 

Beste film
Lost in Translation (2003). Regisseur Sofia Coppola schreef een van de twee ontredderde Amerikanen die in een vreemd universum - Japan - naar houvast zoeken, speciaal op maat voor Murray. Hij is onbetaalbaar in zijn rol van uitgebluste acteur op leeftijd, die ver van huis bijbeunt in een reclame voor een wazig whiskymerk. Murray werkt op de lachspieren, roept herkenning op, weet tot tranen toe te roeren en krijgt het voor elkaar de aantrekking tussen hem en de 34 jaar jongere Scarlett Johansson nergens voos te maken. Het was onvergefelijk dat de Academy in dat jaar niet Murray de Oscar voor de beste acteur gunde, maar incrowd- lieveling Sean Penn (voor zijn rol in Clint Eastwoods Mystic River).
Ook zien: Rushmore, Groundhog Day, Scrooged, The Life Aquatic with Steve Zissou, Broken Flowers.

Slechtste film
The Lost City (2005). Het was waarschijnlijk niet eens Murray's eigen schuld dat hij in een rare komische bijrol vloekte bij dit dik aangezette (melo)drama. Zijn personage had vast onherstelbare schade opgelopen door het rigoureuze snijwerk dat debuterend regisseur Andy Garcia op zijn scenario moest loslaten.

Handelsmerk
In feite valt er niks af te lezen aan Murray's onbewogen gezicht. Maar zet hem tegenover een onverstaanbare Japanse reclameregisseur (Lost in Translation) of een hunkerende Sharon Stone (Broken Flowers) en zijn effen uitdrukking is onmiddellijk hilarisch. Hoe ouder Murray wordt, hoe minder tekst hij nodig lijkt te hebben. Eén blik van Murray in een zorgvuldig georchestreerde omgeving is voor kijkers genoeg om er teleurstelling , verveling, ironie, vermoeidheid, hulpeloosheid, verwarring, berusting, gedoofde passie of verstilde paniek in te kunnen lezen. Toch kent zelfs zo'n emotioneel elastisch gezicht een beperkte rekbaarheid, vooral omdat Murray altijd alter ego's van zichzelf lijkt te spelen. 

Murray over Murray
'Toen ik jong was, speelde ik energieke, opgefokte mannetjes. Nu ben ik 55. Dus speel ik mannen van 55. Ik zou niet anders kunnen .'
(Cinema.nl, 2005)

'Wanneer ik niet film, doe ik absoluut niets. Ik ga naar huis en daar blijf ik. Ik was en schrob me iedere dag en dat is het. Ik heb een keer een maand een snor laten groeien, gewoon zodat ik kon zeggen dat ik iets had gedaan. Ik loop jaren achter met het lezen van boeken en het kijken van films. Ik merk dat ik vaak sport kijk of op mijn hometrainer fiets. Zodra ik begin te zweten, stap ik ervan af. Maar ik kan maar een bepaalde hoeveelheid tv verdragen, omdat er te veel advies op is. Ik merk dat mensen over bijna alles preken - wat je eet, hoe je je leven moet leven, hoe je je golfspel moet verbeteren. Alles. Ik heb altijd al iets tegen betweters gehad.'
(The Guardian, 2005)

'Blijkbaar ben ik een hopeloze romanticus.'
(over Lost in Translation, BBC, 2004)

'Ik heb me erg goed gedragen in die film. Dat begint me te irriteren omdat men me voor lief neemt. Ik doe mezelf er geen plezier mee, omdat ik de reputatie van iemand zonder ruggengraat begin te krijgen.'
(over Lost in Translation, The Guardian, 2005)

'De eerste paar weken was ik te moe om te gaan werken. Het ging zo: 'Waar is Bill?' 'Die slaapt.' Vervolgens stuurden ze drie verschillende mensen om op de deur te kloppen en te zeggen 'Ze hebben je echt nodig.' Dan rolde ik uit bed, deed iets en ging weer slapen. Ik bleef maar denken: tien dagen geleden zat ik in de bergen en werkte met lama's in een klooster, en nu zit ik hier slijm op mijn lichaam te smeren en spoken uit drogisterijen te verdrijven.' Ik dacht: ' Wat doe ik hier in godsnaam?'
(over de extreme overgang van  The Razor's Edge, waarin Murray een man op een spirituele zoektocht speelt, naar Ghostbusters die hij aansluitend maakte, Rolling Stone, 1984)

'Na Lost in Translation wordt ik gevraagd voor kleine, persoonlijke producties. Films die ik altijd al wilde maken, waarvan iedereen blijkbaar dacht dat ik daar niet aan wilde. Een vreemd proces. Ik ben echt niet opeens een andere, betere acteur.'
(Cinema.nl, 2005)

'Ik weet niet of ik voor langere tijd de kapitein van een schip als de Belefonte zou willen zijn. Ik heb geen voorliefde voor diesel. Diesel heeft een vreemd effect op je reukorgaan. Je gaat er fantastische dingen op zee van zien. Het water en de lucht zijn zo betoverend. Als het land uit zicht raakt, gebeurt er iets met je, je verandert .'
(over The Life Aquatic, Blackfilm, 2004 )

'Niemand wil graag toegeven dat hij eenzaam is, en er wordt ook bijna nooit over gesproken onder vrienden en familie. Maar ik ben regelmatig eenzaam geweest in mijn leven .'
(The Guardian, 2005)

'Ik wil niet wanhopig zijn. Ik wil niet die man aan de bar zijn die in zijn drankje mompelt.'
(Cinema Confidential, 2004)