Zelfs na zijn grootse, veelgeprezen optreden als dictator Idi Amin ziet Forest Whitaker zichzelf nog steeds als ‘werkmier.’ Nog altijd is de acteur op zoek naar rollen die bijdragen aan zijn persoonlijke groei. In Op Scherp een portret van deze acteur.

De feiten
Geboren: 15 juli 1961, Longview, Texas, VS, als Forest Steven Whitaker

Actief als: acteur, producer, regisseur                     

Eerste film: Tag: The Assasination Game (1982)

Prijzen: Won in 2006/2007 zo’n beetje alle belangrijke prijzen voor zijn rol als Idi Amin in The Last King of Scotland, waaronder een Oscar, BAFTA en een Golden Globe, kreeg in 1988 de Gouden Palm op het filmfestival van Cannes voor zijn rol in Bird, werd in 2006 acteur van het jaar op het Hollywood Film Festival, werd in 2001 genomineerd voor een Razzie Award voor slechtste bijrol voor Battlefield Earth: A Saga of the Year 3000, kreeg een in 2007 een ster op de befaamde Hollywood Walk of Fame

Beste film
In The Last King of Scotland speelt Whitaker de rol van zijn leven. Zijn voorbereidingen op een film waren naar eigen zeggen nog nooit zo intensief. Whitaker leerde Swahili, sprak met mensen uit Amins directe omgeving en bleef tussen de opnames door voortdurend in zijn rol. Het resultaat is een interpretatie van het personage Idi Amin die het niveau van een simpele imitatie ver ontstijgt. Whitakers vertolking van de dictator is imposant en op momenten zelfs beangstigend. Op brijante wijze laat hij de charmante, charismatische Amin langzaam veranderen in een weerzinwekkende, paranoïde psychopaat, voor wie een mensenleven geen enkele waarde heeft. Ook de moeite waard: Bird (1988), The Crying Game (1992) en Ghost Dog (1999).

Slechtste film
Travolta’s Scientology-fiasco Battlefield Earth: A Saga of the Year 3000. De verfilming van het gelijknamige boek van L. Ron Hubbard , oprichter van de controversiële Scientologybeweging, is een van de producties waar Whitaker zelf ook niet al te trots op is. Voor de film hees hij zich samen met John Travolta in een zwaarlijvig pak met bijbehorende gigantische dreadlockpruik. Uitgedost als buitenaards wezen oogt Whitaker ronduit ongelukkig. Een van meest ridicule sciencefictionfilms ooit gemaakt en daarmee de grootste misser in Whitakers carrière.

Handelsmerk
Met een lengte van bijna twee meter en een gewicht van honderd kilo staat Whitaker vooral bekend om zijn forse postuur. Door zijn vriendelijke uitstraling is hij meer dan eens vergeleken met een grote knuffelbeer. Naast zijn flinke verschijning is zijn luie oog een veel voorkomend gespreksonderwerp in interviews. ‘Het is iets erfelijks,’ zegt hij zelf, ‘mijn vader had het, en nu heb ik het. Maar ik denk er alleen aan als mensen het erover hebben of als ze foto’s van me maken. Ik vind niet dat het me lelijk maakt, het is gewoon zo.’ Als persoon is Whitaker zeer perfectionistisch. De acteur staat dan ook bekend om zijn minutieuze voorbereidingen. Regelmatig speelt hij personages die op het eerste gezicht goedaardig lijken, maar die uiteindelijk gevaarlijke karaktertrekjes blijken te hebben.

Forest Whitaker over Forest Whitaker
Over de overeenkomsten tussen hem en Idi Amin: ‘Ik ben introverter dan hij. Maar zeker, er zijn wel overeenkomsten, mijn paranoia, mijn angsten, mijn woede. Je kan niet altijd alles maar verzinnen. Je moet soms naar enige waarheid in jezelf zoeken om sommige dingen te kunnen spelen.’
(The cinema source, 2006)

Over zijn naam: ‘Ik probeer als een bos (Forest) te zijn, revitaliserend en altijd in de groei. Vroeger werd ik geplaagd door andere kinderen, die me ‘ Little Bush’ noemden. Ik denk dat de naam Forest mij geholpen heeft bij het vinden van mijn identiteit.’
(Jet, 2000)

‘Mijn werk is niet meer dan een uiting van mijn persoonlijke groei.’
(Esquire, 2007)

‘Een ster? Ik zie mezelf nog steeds als werkmier.’ 
(Virgin media: Oscars, 2007)

Over zijn voorbereiding op de rol van Idi Amin: ‘Ik heb enorm veel gedaan om me hierop voor te bereiden. Allereerst heb ik Swahili en het accent geleerd, en daarna moest ik alle opnames, boeken, banden en documentaires bestuderen. Toen ik naar Oeganda ging heb ik zijn broer, zus, ministers, generaals en zelfs de Oegandese koning ontmoet. Ik heb voor deze rol waarschijnlijk meer research gedaan dan voor welk personage dan ook.’
( Dark Horizons, 2006)

‘Ik was altijd bang dat acteren niet de juiste keuze was. Ik kon worden wat ik wilde, want ik had een 7,6 gemiddeld. Mijn ouders wilden dat ik dokter werd, maar ik had uitgevogeld wat ik wilde en besloot te acteren. Ik was bang dat ik er niet goed genoeg in was. Ik heb een soort duiveltje in me dat bang is voor middelmatigheid. Ik was vroeger echt heel streng voor mezelf.’
(Nitrate online, 2000)

‘Toen ik klein was zag ik films alleen vanaf de achterbank van de auto van mijn ouders in de drive-in. Ik achtte het niet reëel dat ikzelf ooit in films zou gaan acteren.’
(Oscarspeech, 2007)

‘Ik leer van elk rol wel iets. Ik kan de olie van mijn auto verversen omdat ik dat elf jaar geleden moest doen in een film. Soms begin ik met zoveel autoriteit over chirurgie te praten dat ik me afvraag waar ik dat in godsnaam vandaan haal. Maar dan bedenk ik me weer dat ik veel chirurgen heb gespeeld. Ik heb ook eens ruzie gemaakt met een rabbijn over de Heilige Schrift. Daar weet ik veel van sinds ik in de film Mary rabbi's monniken moest interviewen.'
(Cinema.nl, 2007)