Het nieuwste meesterwerk van de Oostenrijkse cineast, waarvoor hij in Cannes
eindelijk de Gouden Palm won, bezit net als zijn eerdere werk (Funny Games,
Caché) een aantal momenten die op zijn minst in de buurt komen van dat
ideaalbeeld. Met als beste voorbeeld de scène waarin de dokter (Rainer Bock) van
een protestants Duits dorp anno 1913 zijn gouvernante met een ijzingwekkende
kalmte verbaal fileert: ‘Mijn God, kan je niet gewoon sterven.’
‘Hoe
kun je je als acteur op zo’n scene voorbereiden?’, vraagt een journalist
tijdens de persconferentie in Cannes – ook op de dvd te zien. Bock: ‘Ik weet
niet of je je daarop kunt voorbereiden. Als acteur heb ik geprobeerd het slechte
in het personage te vinden, wat me niet volledig vreemd is. Dat is voor veel
mensen niet vreemd. We hebben allemaal een lichte en een duistere kant.’
De uitgebreide extra’s bieden ook vooral een inkijkje in de sombere ziel van
Michael Haneke, een man die vaak gekarakteriseerd wordt als nors en
pessimistisch. Uit de nogal fragmentarische Making of en een fraai, 50-minuten
durend portret komt echter vooral het beeld naar voren van een man die leeft
voor zijn werk. Met als gevolg dat hij op de set nog al eens te keer kan gaan,
als wat hij in zijn hoofd heeft zitten niet door anderen wordt uitgevoerd. ‘Mijn
hoogste principe is om zo nauwkeurig mogelijk te zijn,’ aldus Haneke.
Honderd Roemeense figuranten kunnen dat laatste vast beamen. Haneke liet ze
helemaal naar Oost-Duitsland overkomen omdat hij nergens anders nog mensen met ‘
door weer en wind doorleefde boerengezichten’ kon vinden. En het is ook de
regisseur zelf die in de Making of te zien is terwijl hij de baarden van de
figuranten inspecteert. De meeste worden te modern bevonden.
Over
zijn vermeende pessimisme heeft de filmmaker zelf het laatste woord: ‘
Pessimisten zijn zij die films maken die de kijkers dom houden. Zij denken dat
het sowieso niet loont om over echte dingen te spreken. Het is juist cynisch
kijkers geld te vragen om hen schijnbaar gerust te stellen.’
‘De perfecte scène is er een waarbij je wegkijkt omdat je het niet kunt uithouden,’ zo betoogt Michael Haneke in het bonusmateriaal op de dvd van Das weisse Band.