Wat we wel te zien krijgen in Benoît Jacquots prachtig uitgelichte, zelfs
sensuele ondergangsverhaal zijn de laatste dagen van het paleis van Versailles,
gezien door de ogen van Sidonie Laborde, leesdame van koningin Marie Antoinette
. Een gebouw dat als geen ander een totalitair politiek systeem belichaamde. Een
eiland van decadentie.
Maar die decadentie, in 2006 nog in hippe
popritmes naar het scherm gebracht door
Sofia Coppola in
Marie Antoinette, interesseerde Jacquot niet. Net zo min als de venijnige
machtsspelletjes van de hofhouding die
Patrice Leconte tien jaar eerder in
Ridicule had laten zien. Benoît Jacquot brengt ‘Versailles’ terug tot de
belevenis van één personage.
Terwijl Parijzenaars op 14 juli 1789 de
Bastille bestormen, wordt in Versailles nog rustig geluncht en geborduurd. Maar
als de volgende dag toch de ernst van de situatie doordringt vlucht de
adellijke hofhouding als ratten uit een zinkend schip. Behalve Sidonie Laborde,
een mooie jonge vrouw van adel, die heimelijk verliefd is op de koningin. Die
koningin moet op haar beurt wachten op de terugkeer van koning Lodewijk XVI, die
nog met het volk probeert te onderhandelen.
De film is op z’n
sterkst in zijn spel met licht en donker. Naarmate de dagen en nachten
verstrijken, wordt het steeds donkerder en benauwender in het paleis, simpelweg
omdat er niemand meer is om de kaarsen te ontsteken. Dat levert prachtige
beelden op. De camera volgt Laborde door de donkere gangen terwijl ze aan Marie
Antoinettes laatste wensen probeert te voldoen. Want terwijl de wereld in brand
staat, wil de koningin haar stoffenboek raadplegen om nieuwe jurken te laten
maken.
Ondanks zulke absurditeiten wordt de film overheerst door
Labordes onmogelijke verlangen naar de vrouw die ongelofelijk dichtbij maar
onbereikbaar ver weg is. Om ondanks alles toch haar liefde te verklaren,
verricht ze voor Marie Antoinette uiteindelijk die ene laatste fatale daad en
brengt zo het grootste offer dat ze kan brengen. Marie Antoinette, ondertussen,
was alweer met iets anders bezig. Jacquot laat Versailles zien als nooit tevoren
. Zelden is de Apocalyps zo sensueel verfilmd.
Les adieux à la reine is een vreemde film. Het is een verhaal over de ondergang van de Franse monarchie, het is een romance en het is een verslag van de Franse revolutie. Toch krijgen we daar allemaal niets van te zien.