In Wenen geboren en getogen, van Koerdische oorsprong en een film geregisseerd over Turkse plattelanders die in Oostenrijk een bestaan in de stad proberen op te bouwen. Het recente World Cinema Festival Amsterdam deed zijn naam eer aan door debuterend filmmaker Umut Dag uit te nodigen voor de competitie en te komen praten over zijn film Kuma.

Het zinde Dag niet erg dat het publiek Kuma vooral leek te zien als een aanklacht tegen gedwongen huwelijken. Begrijpelijk, want de film is veel meer dan dat. Toch is de reactie van het publiek ook wel te begrijpen. Kuma, dat ‘ tweede vrouw’ betekent in het Turks, begint tijdens een huwelijksfeest in Turkije waar de fragiele Ayse – mooie eerste rol van de Turkse actrice Begüm Akkaya – trouwt met de jonge Hasan, die speciaal met zijn familie uit Wenen is overgekomen.

Terug in Wenen maakt de film beetje bij beetje duidelijk dat het niet Hasan is waarmee Ayse trouwde, maar de oude pater familias Mustafa. Reden is dat zijn vrouw Fatma (Nihal Koldas) ernstig ziek is en vreest dat het gezin na haar overlijden uit elkaar zal vallen. Ayse is haar backup maar dat moet geheim blijven.

Waar Umut Dag vooral in geïnteresseerd was, vertelde hij, is wat zich tussen deze twee vrouwen afspeelt en de wisselende allianties die de gezinsleden aangaan terwijl ze het aanstaande verlies moeten zien te verwerken. De elliptische vertelstijl die Dag vervolgens gebruikt om sprongen in het verhaal te maken en het gelaagde spel van de twee actrices Akkaya en Koldas geven de film spanning en diepte.

Onvermijdelijk speelt een film over Turkse vrouwen in Wenen zich grotendeels binnenskamers af. Maar het zou een vergissing zijn de film als een soapie melodramatisch kamerspel weg te zetten, ook al overspeelt Dag zijn hand soms door de misère te overvoeren, bijvoorbeeld als de zoon ook nog homo blijkt te zijn.

Los daarvan laat Kuma mooi zien wat de kwetsbare plekken zijn in die gesloten, in zichzelf gekeerde werelden. Onder andere dat geheimen steeds weer nieuwe geheimen voortbrengen waardoor de schijnbare orde en rust binnen het gezin uiteindelijk als een kaartenhuis ineen zal storten. Zonder er veel nadruk op te leggen wijst Kuma ook op het immense probleem van vrouwenmishandeling wanneer gewelddadige mannen niet door de buitenwereld gecorrigeerd worden.

Kuma is geen spetterend maar wel een heel degelijk debuut dat absoluut nieuwsgierig maakt naar Umut Dags volgende project – over blanke Weense achterbuurten – en dat de toeschouwer eindelijk een keer achter de gesloten ramen en deuren van Turkse gezinnen laat kijken.