‘Pompen of verzuipen,’ dat is wat puberen volgens vrouwen is. Zie Sofia
Coppola’s
The Virgin Suicides (1999), Dorothée van den Berghe’s
Meisje (2002), Céline Sciamma’s
Naissance des pieuvres (2007), of Andrea Arnold’s
Fish Tank (2009). Eenzaamheid, beklemming, manipulatie, humor en
explosiviteit gelden daarbij als vaste ingrediënten, voortgejaagd door de
onstuitbare wens te ontsnappen aan het leven dat wordt geleid.
In
17 Filles is dat niet anders. ‘Ik heb dan iemand die mijn hele leven
onvoorwaardelijk van me houdt,’ verzucht een van de zeventienjarige meiden in
deze film bij het vooruitzicht dat ze een baby krijgt. Ze maakt deel uit van een
groepje van vijf hippe vriendinnen die besluiten collectief zwanger te raken
als Camille (Louise Grinberg), de populairste van het stel, per ongeluk in
verwachting blijkt. Een trend is geboren, want er volgen er meer.
Onwaarschijnlijk? Helemaal niet, want de film is gebaseerd op ware
gebeurtenissen op Gloucester High, Massachusetts (iets ten noorden van Boston)
in juni 2008, waar zeventien middelbare schoolmeisjes zo’n beetje tegelijk
zwanger raakten.
Delphine en Muriel Coulin haalden het verhaal naar
deze kant van de oceaan, naar het Franse verlepte kuststadje Lorient, waar ze
zelf opgroeiden. Ze filmden de utopische luchtbel vanuit het perspectief van de
vriendinnen, in blauw-roze; in de warme nazomerzon van een bijna voorbije jeugd
en het herfstgrauw van een stadje zonder perspectief. Met op de achtergrond de
weidse, onverbiddelijke zee.
Zwangerschap geldt in 17 Filles als
daad van verzet, als uiting van een behoefte aan respect en zelfbeschikking.
Paradoxaal genoeg leggen de naïeve bakvissen zichzelf met hun vrije keuze meer
dan ooit aan de ketting, maar daarover vellen de Coulins wijselijk geen oordeel
. Het levert een levenslustige film op met een tragische onderstroom. Op haar
best is 17 Filles waar die contrasten samenkomen, zoals in de scène waarin een
kluitje tienermeiden zich verdringt bij de kassa van een drogisterij. Een
menopauzegepasseerde cassière legt hen desgevraagd uit dat een zwangerschapstest
niet herbruikbaar is. Waarop een van de meisjes zegt: ‘Doe er dan maar zes.’
Na de gebroeders Coen, Dardenne, Wachowski, Pang en Taviani kan de filmwereld nu eindelijk een vrouwelijk koppel bijschrijven op de regisseurslijst: de gezusters Coulin. Hun speelfilmdebuut 17 Filles sluit aan bij een nog jonge traditie: door vrouwen gemaakte coming of age-films over tienermeisjes. Deze dicht op de huid gedraaide, broeierige films torpederen het romantische ideaalbeeld van pubermeiden dat eerder door mannelijke collega’s werd hooggehouden.