The Fifth Estate, een gedramatiseerd verslag van de eerste succesjaren van klokkenluiderswebsite WikiLeaks, opent met een bombastische montage – onder andere de moord op JFK en de val van de Berlijnse Muur komen voorbij – om uiteindelijk te eindigen in juli 2010, bij nog zo'n moment dat de wereld voorgoed veranderde: de publicatie van 76.000 geheime Amerikaanse documenten over de oorlog in Afghanistan.

Door de ogen van Daniel Domscheit-Berg ( Daniel Brühl), de voormalige WikiLeaks-woordvoerder op wiens boek 'Inside WikiLeaks' de film grotendeels is gebaseerd, zien we de gebeurtenissen die tot die mijlpaal leidden. Zijn strijd met mentor Julian Assange ( Benedict Cumberbatch), die vooral over de ethische dilemma's van het ongecensureerd verspreiden van geheime documenten gaat, vormt het hart van de film. 'Julian is de gekke profeet,' zegt zijn vriendin halverwege de film. 'Maar hij heeft grenzen nodig. En jij bent de grens.'

Alsof hij zich in een internationale spionagethriller bevindt, reist Daniel Europa door, opgezweept door een pompende technosoundtrack. Zoals vrijwel elke Amerikaanse regisseur die een soortgelijk verhaal vertelde, doet Bill Condon ( Dreamgirls) een krampachtige poging hackers zo sexy mogelijk te maken, zonder overigens blijk te geven van enige kennis van zaken. Diepgang hoef je in The Fifth Estate dan ook niet te zoeken. Maar onderhoudend is de film wel.

Het is dan ook verrassend dat The Fifth Estate in Amerika de slechtste opening van het jaar kende. Het resultaat van Julian Assange's haatcampagne tegen de film, zo beargumenteerden sommige media. WikiLeaks plaatste een vroege versie van het script al voor de première op het filmfestival van Toronto online, met tientallen aantekeningen over wat er allemaal niet zou kloppen. Opmerkelijkste voetnoot: Assange verft zijn haar niet wit, zoals de film suggereert.

De reactie van WikiLeaks zal vast niet de enige verklaring zijn voor de dramatische bezoekersaantallen – de eerste recensies waren overwegend negatief en blockbusters als Gravity domineerden de bioscopen – maar de kritiek is wel begrijpelijk. The Fifth Estate neemt talloze loopjes met de werkelijkheid. En ook al wordt de oprichting van de website als een mijlpaal in de geschiedenis gepresenteerd, Assange zelf komt er redelijk bekaaid vanaf. Zo lijkt het verhaal over zijn haarkleur misschien triviaal, maar Condon gebruikt het om Assange neer te zetten als een getraumatiseerde sekteleider.

Dat de presentatie geen karaktermoord is geworden, is vooral te danken aan Benedict Cumberbatch. De Britse acteur, die heel toepasselijk eerder schitterde als briljante sociopaat Sherlock Holmes in tv-serie Sherlock, geeft Assange een mystieke gelaagdheid en kwetsbaarheid mee die blijft beklijven. Hij is het dan ook die The Fifth Estate toch de moeite waard maakt. Zolang je het allemaal als fictie blijft zien.