De wanhoop druipt van haar vermoeide gezicht in
Juliette Binoche's make-up-vrije vertolking van drie beslissende dagen in
haar leven; een reconstructie aan de hand van brieven en medische archieven,
door de Franse filosoof/regisseur Bruno Dumont (
La vie de Jésus,
L'humanité,
Flandres). Voor het eerst ging hij daarvoor in zee met een steractrice, waar
hij voorheen bij voorkeur met non-professionals werkte.
De
toevoeging '1915' onderscheidt zijn film van het eerdere melodrama uit
1988 over Claudels jarenlange verhouding met de getrouwde Auguste Rodin. In
Dumonts geserreerde portret spookt een oudere Claudel ontredderd door koudblauwe
Vermeerse interieuren, langs de bladerloze takken van een boom op een ommuurde
binnenplaats. Een sensitief, intelligent wezen omringd door mensen met zware
geestelijke handicaps, die worden vertolkt door echte gekken. Hartverscheurend
openhartig spreekt ze over haar geestesgesteldheid tegen haar behandelend arts.
Die steunt haar in haar wens bij haar familie te mogen leven. De hoop daarop
vervliegt echter op dag drie, als ze bezoek krijgt van haar jongere broer Paul;
dichter, diplomaat en devoot katholiek. Hij is haar tegenpool en rivaal, een
egocentrische mysticus, die het creatieve doodvonnis tekent van zijn
vrijgevochten zus.
Zoals altijd bij Dumont gaat het over menselijke
verhoudingen, geweld, de overweldigende natuur en het dunne laagje vernis dat
beschaving heet. Maar ook over creativiteit en film in zijn puurste vorm; het
verstrijken van tijd, scheppen uit het niets. Dumont toont een vrouw die
versteend raakt. Binoche is verpletterend, met een grotendeels woordenloos
optreden vol nuances, waarvoor ze haar ziel binnenstebuiten keert.
De laatste akte van de film, waarin broer Paul zich op zijn bezoek voorbereidt,
steekt daar nogal grotesk tegen af als een theatraal traktaat over de dunne
scheidslijn tussen genie, gekte en geloof. Paul, gespeeld door theateracteur
Jean-Luc Vincent, zet met zijn deemoedig ten hemel geslagen vissenogen een
bezeten griezel neer die maar matig tot de verbeelding spreekt. Dat maakt dat
ook het treffen tussen broer en zus de nodige spanning ontbeert. Dat het pleit
al is beslecht, is bij voorbaat duidelijk.
Als portret van Claudel
is de film subliem, maar waar het de relatie tussen broer en zus betreft, mist
Dumont subtiliteit.
NB: EYE wijdt vanaf 12 september een
retrospectief aan Dumonts eerdere werk.
Als een crimineel zonder advocaat die niet weet wat hij heeft misdaan. Zo voelde de vijftigjarige Franse beeldhouwster Camille Claudel zich in 1915, toen ze al twee jaar opgesloten zat in een gesticht.