Terwijl het donkerder en donkerder wordt begint het te onweren. Tot slot is
het beeld zwart, en zijn alleen in het blauwe weerlicht nog de silhouetten van
de bergen en boomtoppen zichtbaar. Dan verschijnt de titel in beeld. Post
tenebras lux, ofwel licht na duisternis.
Post tenebras lux doet
denken aan een home movie: het beeld is smal en daardoor intiem, het meisje is
de dochter van de Mexicaanse meesterregisseur Carlos Reygadas (Japon, Batalla en
el cielo en Stellet Licht), de film is opgenomen in het dorp Tepoztlán, dat
ligt in een natuurreservaat ten zuiden van Mexico-Stad, waar Reygadas (1971) met
zijn vrouw en twee kinderen woont in een zelfgebouwd huis.
De vorm
bepaalt voor een belangrijk deel de sfeer van het ruige, associatieve en
instinctieve Post tenebras lux, waarin Reygadas plaats inruimde voor zijn
diepste gevoelens, zijn herinneringen, dromen, wensen en angsten.
Scènes waarin de welvarende Juan en zijn bloedmooie vrouw Natalia existentiële
discussies hebben over hun relatie(s) worden afgewisseld met door met de
computer gemaakte beelden van een vuurrode, zich als de Pink Panther bewegende
duivel; B-film-horror (een man trekt zijn eigen hoofd eraf) door groepsseks in
een sauna; flarden waarin een jeugdteam zich voorbereidt op een rugbywedstrijd
door bedwelmende beelden waarin een stortregen het landschap bloedrood kleurt.
Over de tegenstelling tussen de stad en het platteland gaat het; over de
onoverbrugbare kloof tussen de rijke, verwesterde klasse waar Juan en zijn vrouw
deel van uitmaken en de armere, inheemse klasse die op het platteland woont; en
over de wreedheden en het geweld die het gevolg zijn van die kloof. Over de
overrompelende eenvoud en kracht van de natuur, ook, en de vraag wie wij zijn,
hoe wij onszelf zien en anderen ons.
Een verhaal, als dat er al is,
is niet of nauwelijks na te vertellen. Post tenebras lux vraagt daarmee veel van
de kijker, voor de meeste kijkers waarschijnlijk té veel. Op het festival van
Cannes werd de film, die door de regisseur zelf werd vergeleken met een
expressionistisch schilderij, weggehoond, maar Reygadas mocht uiteindelijk wel
de prijs voor de beste regie mee naar huis nemen.
In de openingsscène van Post tenebras lux banjert een klein meisje door een majestueus Mexicaans berglandschap. De avond valt, de hemel kleurt paarsrood. Op de geluidsband is het fijne getjilp van krekels hoorbaar. Het meisje – blonde haren, enorme bodywarmer, regenlaarsjes – rent door enorme plassen tussen koeien en honden. Soms valt ze. ‘Koeien!,’ roept ze. En ‘honden!’, ‘mama!’, ‘maan!’ en ‘thuis!’; ‘Natalia!’, ‘Eleazar!’ en ‘papa!’.