Dat is wel te merken. Alleen al in de opzet: Rhino Season is volgens de
regisseur zelf een poëzieverfilming. Uitgangspunt is het werk van de Koerdische
dichter Sadegh Karmangar, een vriend van Ghobadi's oom, die dertig jaar lang
gevangen zat omdat zijn poëzie te opruiend zou zijn.
Wat is dat, een
poëzieverfilming? In het geval van Rhino Season een verhaal dat behoorlijk goed
te volgen is, maar wel heel traag en verstild verteld, met veel suggestie en
weinig uitleg. En soms ineens een surrealistische scène waarin het schildpadden
regent of neushoorns de weg versperren in de Turkse woestijn.
Centraal staan de Koerdische dichter Sahel (Behrouz Vossoughi) en zijn mooie
echtgenote (
Monica Bellucci). Het stel wordt tijdens de Islamitische Revolutie in Iran
gevangengezet. Wanneer de echtgenote na enkele jaren vrijkomt, krijgt ze ten
onrechte te horen dat Sahel dood is, en begint weifelend aan een nieuw bestaan.
Ghobadi, bekend van festivalhits als
A Time for Drunken Horses en
Turtles Can Fly, verwerkte niet alleen de ervaringen van dichter Karmangar,
maar ook die van zichzelf en hoofdrolspeler Vossoughi in de film. Allemaal waren
ze slachtoffer van het moderne Iraanse regime, en daarmee is de film dus ook
een soort parabel over een complete maatschappij.
Zware kost, al met
al. Qua thematiek én aanpak. Ghobadi komt de kijker amper tegemoet. Dat is soms
irritant, maar dwingt ook respect af. Ook al begrijp je niet alles, de wanhoop
en melancholie die in het project zijn gestopt, komen absoluut over.
En gelukkig is er veel schoonheid. Juist de meest abstracte, surreële scènes
zijn vaak schitterend. Met z'n schilderijachtige beelden communiceert Rhino
Season een sfeer, een gevoel. Een poëzieverfilming, kortom.
In
interviews laat Ghobadi gelukkig weten dat hij de visuele stijl van Rhino Season
in toekomstige projecten hoopt te koppelen aan de vlottere, toegankelijkere
verhalen van zijn eerdere films. Dat klinkt als een goed idee.
De Koerdisch-Iraans regisseur Bahman Ghobadi zag zich enkele jaren geleden genoodzaakt zijn thuisland te ontvluchten. Hij zwierf rond over de wereld en raakte in een zware depressie. Rhino Season maakte hij als therapie. Wat het publiek ervan zou vinden, vond hij niet zo belangrijk.