Aan warmte en sympathie geen gebrek in Karzan Kaders autobiografische
kwajongensverhaal. Samen met zijn broer vluchtte Kader in 1991 zelf uit Irakees
Koerdistan, en zijn liefde voor het gebied en de mensen schijnt door in de warme
kleuren en de breedbeeldshots die onafgebroken de schoonheid van het landschap
lijken te moeten bewijzen.
Ondanks die schoonheid besluiten de jonge
Zana en de iets oudere Dana dat ze zo snel mogelijk naar Amerika willen. Reden
: Superman komt er vandaan, weten ze van de voorstelling in de lokale bioscoop
waarmee Bekas opent. Als ze Superman ervan kunnen overtuigen naar Koerdistan te
komen, kan hij misschien hun ouders weer tot leven wekken en Saddam Hoessein uit
het zadel wippen. Probleem is alleen: geen van beiden heeft een paspoort.
Ondertussen wordt Dana nog even snel verliefd op een jongedame, maar die wordt
door haar ouders meegenomen naar – alweer – Amerika. Tragisch. Door een dierbare
ketting van hun overleden moeder te verkopen, bemachtigen ze een ezel en gaan
op weg. De reis duurt een dag of twee, gokken ze.
Die naïviteit is
aandoenlijk, net als het enthousiasme van de jonge acteurs. Het helpt alleen
niet dat Kader het met elke zin en elke blik erin wrijft. Iedereen heeft het
hart op de juiste plek, zelfs de militairen die de grens bewaken, en
goedbeschouwd is het allemaal een doldwaze boel onder Hoessein. En dit is
Koerdistan, drie jaar na de gifgasaanval op Halabja van 16 maart 1988, die meer
dan drieduizend Koerden het leven kostte. Met dat gegeven valt dit zoete
sprookje moeilijk te rijmen, want er is geen enkele hint naar die grimmige
werkelijkheid. Had Kader iets meer duistere ondertonen in de film gestopt, dan
was Bekas een veel betere film geworden. Nu doet het er amper toe waar het
verhaal zich afspeelt.
Bekas is een exemplaar uit die eindeloze
reeks vals-exotische feelgooddrama's gericht op een goedlachs westers publiek –
en meestal gefinancierd door westers geld – dat wel even wil ruiken aan de
misère van over de grenzen, maar waarvoor het allemaal wel gezellig moet blijven
. Het resultaat is dit soort nietszeggende middelmaat waarin vrolijk het ene
cliché na het andere wordt opgedist.
Deze coming-of-age-roadmovie over twee weeskinderen – Bekas betekent 'zonder ouders' – die het Irak van Saddam Hoessein proberen te ontvluchten, is vooral geschikt voor jonge kijkers. Veel volwassenen zullen de film te zoet vinden.