De film is opgebouwd uit 59 (!) korte hoofdstukken met tergend langzaam
opkomende en verdwijnende begin- en eindtitels. Totale speelduur dus: 175
minuten. Vervolgens gebeurt er in aardig wat hoofdstukken niks noemenswaardigs.
Christine speelt met de kleine Clara achter het huis, waar ze de tegels weghalen
en een tuintje aanleggen. Op andere momenten staat Christine af te drogen of
ruimt iets op, terwijl Clara zit te tekenen. Huis-, tuin- en keukentaferelen
waarin vooral stilte heerst.
Tussendoor zie je scènes van een oude
man alleen, waarvan niet duidelijk wordt wie het is. Het zou de vader van het
gezin kunnen zijn, maar dan later, veel later, als hij oud en eenzaam terugkijkt
. In weer andere scènes loopt een vos 's nachts over straat. Of zie je een
eekhoorn. Momenten van rust. En dan zijn er die scènes waarin papa Uwe thuis is
. Niet altijd confronterende scènes, vaak ook gewoon huiselijke taferelen. Maar
dan plotseling, om onduidelijke redenen, begint hij te slaan. Of te schreeuwen.
Lastig om aan te zien en lastig om uit te zitten.
Om antwoord te
geven op de vraag: nee, zo'n film hoeft z'n kijkers niet te mishandelen. En deze
koele, gedistantieerde en bewust anti-sensationele manier van vertellen zal
zeker niet voor iedereen zijn: de puzzel die in het begin ergens op tafel ligt,
is een voorbode van de structuur van de film, waarin
Gröning de chronologie heeft losgelaten. Ook dat gemak wordt je dus niet
gegund. Maar het effect van deze beproeving, waarin ook een paar mooie,
vertederende scènes tussen moeder en dochter zitten, is dat je een beetje
begrijpt wat Christine moet voelen: dat er ondanks die ellendige momenten ook
redenen zijn om de situatie te verdragen. En de belangrijkste reden is Clara.
Christine zal het misbruik ongetwijfeld te lang verdragen, om Clara tenminste
een gezin te geven.
Levert dat een sterke film op? Niet echt.
Gröning is wat al te geforceerd bezig om de puzzel te construeren en een
Belangrijk Verhaal te vertellen. Te vaak dwaal je af naar zaken buiten de film.
Dat kan niet de bedoeling zijn.
De vraag is: moet je bij een film over huiselijk geweld ook de kijker mishandelen? Kort door de bocht misschien, maar hier is het een legitieme vraag. Want Philip Gröning doet in dit bijna drie uur durende drama van alles om je te ontmoedigen.