Zo gaat het verhaal van De dubbelganger, een vroege roman van
Fjodr Dostojevski, waar de Brit
Richard Ayoade nu een tamelijk getrouwe verfilming van heeft gemaakt. Dat
klinkt niet direct als een project dat je zou verwachten van Ayoade, die als
acteur bekend is van komische series als The IT Crowd en als regisseur
debuteerde met de frisse coming-of-age-film Submarine. Maar The Double is dan
ook zeker geen stoffige literatuurfilm geworden.
De regisseur en
coscenarist (zijn schrijfmaat was Avi Korine, broer van Harmony) situeerde het
op zichzelf al bevreemdende verhaal in een nog buitenissiger decor – een
kafkaësk universum waar de zon nooit schijnt, vol Oostblokflats en gedateerd
ogende technische snufjes. De personages en dialogen zijn al even absurdistisch
.
Jesse Eisenberg, gespecialiseerd in ongemakkelijke rollen, is perfect gecast
als zowel de weifelende hoofdpersoon als zijn uitgesproken dubbelganger.
De aanpak levert een film op vol geinige (visuele) vondsten, die van begin tot
eind blijft amuseren. Nadeel van het consequent doorgevoerde absurdisme is wel
dat de personages nooit tot leven komen; ze blijven schetsen, archetypen. Daar
komt bij dat deze wereld, hoe inventief soms ook bedacht, behoorlijk bekend
voorkomt: baanbrekende cultfilms als Terry Gilliams
Brazil en David Lynch'
Eraserhead dienden wel heel evident als inspiratiebronnen.
Jammer wel, want het talent van Ayoade staat na Submarine en deze film buiten
kijf. Die opzichtige verwijzingen heeft hij helemaal niet nodig.
Een timide sul die op kantoor amper wordt opgemerkt, wordt op een dag geconfronteerd met een nieuwe collega die uiterlijk exact op hem lijkt, maar in doen en laten precies het tegenovergestelde is: sociaal, doortastend, extravert. Langzaam maar zeker neemt deze dubbelganger zijn hele leven over.