Eerst was er het gestotter in
The King's Speech, ritmisch gepimpt door Beethovens 'Zevende Symfonie'. En
nu het grote lijden in The Railway Man, waarin Firth een voormalige Britse
officier vertolkt die tijdens WO II gemarteld is door de Japanners en decennia
later de dader weer ontmoet.
Het is ook niet niks, gemarteld worden
door de Japanners. Of gedwongen worden mee te werken aan de 415 kilometer lange
'death railway' tussen Thailand en Birma, waar in totaal meer dan 240.000
mensen als slaven te werk zijn gesteld. Eén van hen was de in 2012 overleden
Eric Lomax, die zijn ervaringen verwerkte in de autobiografie The Railway Man.
Hoe wrang. Eerst overlevende van Japanse wanstaltigheden en dan postuum het
slachtoffer van een gelikt melodrama.
Het is 1980 als het verhaal
begint en Lomax tijdens een treinreis door Noord-Engeland de lieftallige Patti (
Nicole Kidman) ontmoet. Het klikt meteen. Lomax lijkt, ondanks een
fascinatie voor treinen, op het eerste gezicht een gezonde Britse kerel. Maar
tijdens de huwelijksnacht ziet Patti dat er iets grondig mis is. Voor het eerst
, wat misschien een beetje onwaarschijnlijk is. Omdat Lomax zwijgt, komt ze
uiteindelijk via een van zijn oude legerkameraden te weten waar de trauma's
vandaan komen.
Diezelfde kameraad geeft Lomax een krantenknipsel
waaruit blijkt dat de martelende Japanse militair van toen tegenwoordig
rondleidingen geeft bij de spoorlijn. Ah! Wraak! Boete! Het zou zo uit de koker
van Hollywood kunnen komen, maar het is dus allemaal echt gebeurd. Als die
autobiografie tenminste klopt.
Dat de film een rommelige structuur
heeft – dan weer een romance, dan weer een oorlogsfilm – is niet erg. Dat paste
bij het leven van Eric Lomax. Het grote probleem is dat het lijden niet voelbaar
wordt. Omdat de makers daar de tijd niet voor nemen. Ze willen te veel
vertellen in te weinig tijd, waardoor het verhaal met hink-stap-sprongen langs
belangrijke gebeurtenissen hopt. Bovendien worden de gruwelen niet getoond (
alleen indirect met verhullende camerashots), waardoor je de indruk krijgt dat
het daar in Zuidoost-Azië eigenlijk alleen maar heel warm en vochtig was.
Als je wilt laten zien hoe erg het was, dan moet je laten zien hoe erg het was
. Niet de ellende wegstoppen achter keurige kostuums en een stotterend scenario.
Colin Firth moet uitkijken dat hij van standje Brits & get-t-t-ormenteerd niet z'n handelsmerk maakt. Anders mag hij straks alleen nog getergde mannen spelen.