Al wat er nodig is om het verleden te verbeelden, is de wil daartoe, en wat klei. Dat stelt de Cambodjaanse filmmaker Rithy Panh terwijl zijn handen een mannetje maken uit de bloeddoorlopen bodem van zijn geboorteland. 'Dit is mijn vader,' zegt Panh. En terwijl hij vertelt, begint het roerloze kleimannetje tot de verbeelding te spreken.

Als het leger van Pol Pot de hoofdstad Phnom Penh binnentrekt om de bevolking te verjagen, is het 18 april 1975. De dag voor Panhs elfde verjaardag. Met zijn familie wordt  hij ter 'heropvoeding' naar het platteland verbannen, waar uit dorre grond vruchtbare rijstvelden moeten worden gemaakt. Een valse utopie die alleen in de propaganda van de Rode Khmer bestaat en die zijn vader, moeder, broers en zusjes het leven kost.

Met zijn klei-tableaux neemt Panh het op tegen de officiële werkelijkheid, die uit louter overvloed en harmonie bestond. Soms lopen propaganda en klei als parallelle werkelijkheden door elkaar . Troosteloze verhalen over het schrikbewind doorsnijdt Panh met kleurrijke herinneringen aan de gelukkige tijd daar voor, met zijn familie in de stad. Hij laat golven tegen zijn camera beuken, zoals er beelden bonken in zijn hoofd.

Groot is het contrast tussen de liefdevolle zorgvuldigheid waarmee Panh zijn jeugd herschept en de barbaarse geschiedenis van het Rode Khmer-bewind dat hij ermee verbeeldt. Tegelijkertijd symboliseren de stille mensen van klei Panhs pijnlijke onmacht. Wat hij tot leven brengt, zijn slechts de echo's van zijn verleden. Die op hun beurt Panhs bespiegelingen voeden over hoe beelden zich verhouden tot de werkelijkheid.

The Missing Picture werd in Cannes uitgeroepen tot beste film van het Un Certain Regard-programma. In Los Angeles kreeg de film een Oscarnominatie (voor beste buitenlandse film), net als The Act of Killing (voor beste lange documentaire), waarin leden van voormalige Indonesische doodseskaders hun wandaden naspelen. Die erkenning straalt ook af op het overige werk van Panh, die jaren geleden al ex-Rode Khmer- gevangenisbewakers hun martelpraktijken minutieus liet beschrijven in S-21, The Khmer Rouge Killing Machine (2003). Op de afgelopen editie van het IDFA was Panh eregast en werd zijn werk geëerd met een retrospectief.

The Missing Picture vormt een nieuw hoogtepunt in zijn oeuvre. De film past ook in een traditie van subjectieve documentaires die persoonlijke herinneringen in nieuwe beelden vangen, zoals de animatiefilms Persepolis (over de Iraanse revolutie van 1978) en Waltz with Bashir (over de Israëlische invasie van Libanon in 1982) dat eerder deden. Met The Missing Picture formuleert Panh een hartverscheurend intelligent antwoord op een tijdperk van kille destructie.