'Ik ben een woestijn die in monologen spreekt,' verzucht Violette Dulac (Emmanuelle Devos), die zich zuchtend en steunend door haar mislukte leven worstelt. Violette is de biopic van een laat ontdekte schrijfster in en om het Parijs van de jaren veertig en vijftig. Ze is een bastaard die het betreurt te zijn geboren, met dank aan een ontbrekende vader en de moeder die haar niet wilde.

Dat Violette's zwaarmoedige kant de kijker niet acuut een depressie in zuigt , wordt voorkomen door de komische ondertoon in haar melodramatische overdrijving en de trouwe lodderogen van Devos, die zonder enige verwachting om goedkeuring smeken.  

De ontwapenende charme van Violette's personage schuilt in haar complexiteit: excentriek en moedig, met een kinderlijke hang naar liefde, steeds verliefd op de verkeerde, een geboren sjacheraar en overlever. In alles de tegenpool van haar beschermvrouwe – de koele, existentialistische filosofe Simone de Beauvoir, die keer op keer succes oogst waar Violette's werk onopgemerkt blijft.  

Violette's schrijverschap werd na haar ontdekking baanbrekend gevonden vanwege het onomfloerste, poëtische taalgebruik waarmee ze haar 'uit verwoestingen bestaande leven' beschreef: de moeizame verhouding tot haar moeder, een traumatische abortus, (bi)seksuele verlangens, afwijzingen en eenzaamheid. Ze beschreef het allemaal zo schaamteloos dat ze haar tijd ver vooruit was en aan de vrouwenemancipatie bijdroeg. 

Na het met zeven Césars overladen Séraphine (2008, hier alleen op dvd uitgebracht), over een laat ontdekte vrouwelijke kunstschilder in de jaren 1910 en '20, is dit de tweede film van de Franse schrijver/acteur/regisseur Martin Provost over een miskend vrouwelijk talent. Violette maakte hij met vrijwel hetzelfde team, maar zonder de Amerikaanse componist Michael Galasso. Die overleed in 2009, enkele maanden na de uitreiking van de Césars. Zijn enigmatische muziek had Violette naar een nog hoger plan kunnen tillen.   

Violette is het filmische zusje van Séraphine, dat met dezelfde liefdevolle aandacht het barre bestaan van een excentrieke eenling verbeeldt. Provost plaatst Violette's leven – verdeeld in zeven hoofdstukken – vooral in een doolhof van te kleine, sobere Parijse kamertjes, die hij filmde in louter natuurlijk licht. En gaf het kleur met slim verwerkte details als een bosje tulpen, een hap van een tomaatje en een krachtig stromend riviertje. 

Compleet overbodig is de neusprothese die Devos kreeg aangemeten om Violette's fysieke lelijkheid te onderstrepen. 'Voor een vrouw is lelijkheid een doodzonde ,' luidt de openingszin van de film. Maar wie het niet weet, zal het niet zien. De prothese is daarvoor te subtiel en Devos' gezicht te markant.