Eén voor één spreken ze zijn voicemail in: zijn zakenpartner Adriaan (
Dragan Bakema), vriendin Saskia (
Josefien Hendriks), moeder (
Olga Zuiderhoek), zus Annet (
Rifka Lodeizen), vrienden, kennissen, minnaressen, de medewerker van een
optiek die meldt dat zijn multifocale contactlenzen klaarliggen. We horen alleen
hun stemmen – terloops, boos, bezorgd – in de loop van een jaar, bij op statief
gedraaide tableaus van de wereld waarin die stemmen leven. Winkelcentrum Magna
Plaza, de parkeerplaats van de Makro, woontorens omlijst door overvolle
polderslootjes, een jarenvijftigflatje in Twente, de snelweg. In de achtergrond
opent een brug, onweer dreigt, de wind waait door rietpluimen, seizoenen trekken
voorbij, tijd verstrijkt.
After the Tone doet denken aan de
verdwijning van kunstenaar Bas Jan Ader, die op een dag met een bootje de oceaan
op voer om nooit meer terug te keren. Maar meer nog aan I Love Alaska, een
prachtige, in ironie gedrenkte film van
Lernert Engelberts en Sander Plug uit 2008, met een vergelijkbare vorm.
De film is hier te zien.
In die film hoorden we een vrouwenstem
de vragen voorlezen die 'user # 711391' – een vrouw uit Houston, Texas – in de
AOL-zoekmachine invoerde. Lange, statische shots van vrijwel verlaten winterse
landschappen in Alaska vormden in contrast met de intimiteit van de voice-over
een mentale spiegel voor eenzaamheid en onvervulde verlangens.
Zo
werkt het ook bij de observerende shots van After the Tone, die door Sinke (
Tiengemeten,
Weemoed & wildernis) zelf werden gedraaid. Op de kracht van die beelden had
best wat meer mogen worden vertrouwd. Nu zit er nauwelijks lucht tussen de maar
voort klotsende, wat kunstmatige teksten van de archetypische personages:
tuttelige moeder, zweverige zus en gladjes formulerende, zakelijke collega.
Dat neemt niet weg dat After the Tone met zijn bijzondere vorm treffend
aantoont hoe gemakkelijk iemand uit het leven van anderen verdwijnt. En hoe
weinig bekenden van elkaar weten, hoe verbonden ze ook lijken. Het is een
portret en maatschappijkritiek ineen, dat ook nog een zinvol statement over
kunstenaarschap maakt. De film ging in première op het International Film
Festival Rotterdam, waar hij door de bezoekers in de top twintig van de
publieksprijs werd gestemd.
Wel eens bij een open brug met de gedachte gespeeld om op zo'n binnenschip te stappen en te kijken waar je uitkomt? Onno, de afwezige hoofdpersoon in Digna Sinke's After the Tone zat in een Amsterdams kantoorpand met uitzicht op een vaart met van die schepen. Nu is hij weg. En niemand weet waar naartoe.