De documentaire over zijn leven, die dezelfde titel draagt, opent met een
fantastische anekdote. Als 21-jarige werd Waagenaar door een vriend gevraagd een
Nederlandse reclamecampagne voor Hollywood-spektakel
Ben-Hur (1925) op poten te zetten. Hij zorgde ervoor dat elk Hema-product
met een folder van de film over de toonbank ging, en dat elke melkfles een
sticker van het Romeinse epos met zich meedroeg. En dat terwijl Waagenaar toen
eigenlijk werkzaam was voor een schoenenimporteur.
De succesvolle
campagne leverde hem een baan op bij Metro-Goldwyn-Mayer, de filmstudio die Ben-
Hur had gemaakt, die hij al snel weer inruilde voor een kortstondige carrière
als operettezanger in Parijs. Vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog
keerde hij terug naar Hollywood, waar hij een tiental rolletjes als nazi-
officier zou spelen. Om vervolgens twee jaar lang dienst te doen in het
Amerikaanse leger, als persofficier in oorlogsgebied.
Dat filmmaker
Pim Zwier in deze unieke levensloop de basis voor een boeiende documentaire zag
is goed voor te stellen. Maar vreemder is het dat hij zijn film volledig vulde
met citaten uit Waagenaars autobiografie, ingesproken door acteur
Hans Dagelet, en slechts ondersteund door foto's en archiefbeelden.
Die autobiografie werd nooit gepubliceerd, en al snel wordt duidelijk waarom.
Waagenaar spreekt met weinig beleving en emotie over zijn leven. Een opsomming
van gebeurtenissen, meer weet hij er niet van te maken.
Die
afstandelijkheid en monotone vertelwijze breekt Never a Dull Moment al snel op,
zeker omdat Zwier het verhaal omlijst met een nogal suffe verzameling van
plakboekfoto's en weinig verrassende filmfragmenten. En als er al
archiefmateriaal is dat je echt wilt zien, dan ontbreekt het gek genoeg juist.
Zoals de beelden van Waagenaar als nazi-officier in Amerikaanse
oorlogspropaganda.
Slechts spaarzaam weet Zwier de geschiedenis wel
tot leven te wekken, met name in de scènes uit bevrijd Frankrijk. Waagenaar
landde drie dagen na D-Day in Normandië, en maakte de intocht van De Gaulle in
Parijs mee. Mooi zijn de journaalbeelden waarin je Waagenaar in de achtergrond
ziet feesten, als anonieme soldaat.
Het krachtigst is de passage
waarin hij over zijn bezoek aan Auschwitz vertelt, de plek waar zijn ouders
omkwamen. Maar dat is gelijk ook het enige moment waarop Waagenaar iets van zijn
ziel blootgeeft.
Filmpublicist, Hollywood-acteur, correspondent, biograaf en (oorlogs)fotograaf: Nederlander Sam Waagenaar (1908-1997) was het allemaal. Never a Dull Moment, luidde dan ook de titel van zijn autobiografie.