'Het idee is simpel,' schrijft de Frans-Zwitserse Nouvelle Vague-veteraan Jean-Luc Godard in de persmap van zijn Adieu au langage 3D. 'Een getrouwde vrouw ontmoet een vrijgezel. Ze bedrijven de liefde, ze maken ruzie, vuisten schieten uit. Een hond zwerft tussen stad en platteland. De seizoenen gaan voorbij.'

Maar zo simpel is het natuurlijk niet. Integendeel.

Er is inderdaad een getrouwde vrouw (Héloïse Godet) die een relatie begint met de vrijgezelle Gédéon (Kamel Abdeli). Of preciezer: er zijn twee vrouwen. In het tweede deel van de film wordt de rol van de vrouw overgenomen door een ander ( Zoé Bruneau).

Er klinkt ook al snel een pistoolschot; decennia geleden stelde Godard al dat voor een film niets anders nodig is dan een meisje en een pistool.

Maar er is meer, veel meer. De bespiegelingen van het koppel dat na verloop van tijd niet langer dezelfde taal spreekt, worden begeleid door een hallucinatoire, onnavolgbare beeldenstroom. Het gaat over Europa, oorlog en werkloosheid; de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het verschil tussen een idee en een metafoor. Over nul en oneindig, seks en de dood, gelijkheid en poep. Over de Tweede Wereldoorlog en Auschwitz ('Hier ist kein Warum,' brult een kampbeul); over Plato en Sartre, de Russische schrijver Solzjenitsyn, en Vladimir Zworykin, uitvinder van de tv. En over honden, 'de enige levende wezens die meer van jou houden dan van zichzelf'.

Godard woordspeelt ('oh langage – ah dieux'), stapelt, associeert en citeert dat het een lieve lust is – uit zijn eigen oeuvre en de rest van de filmgeschiedenis, uit de literatuur en de filosofie. Ook zuigt hij van alles uit zijn duim. Op de aftiteling staan alle 'bronnen' – schrijvers, filmmakers, componisten, etc. – slechts met hun achternaam vermeld. Wat het precies te betekenen heeft, zal voor iedereen anders zijn, maar dat het iets te betekenen heeft staat wel vast.


 
De montage is het ene moment uitermate ritmisch, dan weer laat Godard zijn beelden botsen. Kleur en zwart-wit wisselen elkaar af, Godard gebruikt foto's, film- en archiefbeelden, soms is het beeld helemaal zwart, dan weer gekanteld of in gesatureerde kleuren. Met cameraman Fabrice Aragno bereikt Godard met goedkope consumentenapparatuur ( Adieu au langage is een lowbudgetfilm) een 3D-effect dat soms archaïsch en klunzig is, maar even vaak letterlijk verdiepend. En er zit een prachtig effect in de film waarmee de scène radicaal verandert als je één oog dichtknijpt. Voor de wereldpremière op het festival van Cannes werd de film dan ook met milde spot aangekondigd als 'het grootste 3D-evenement sinds Avatar'.

In Cannes werd Godards hond Roxy, wiens rol in de slechts 70 minuten durende cinecollage almaar groter wordt, bekroond met de Palm Dog. De 84-jarige Godard kreeg zelf de Juryprijs, ex aequo met het Canadese wonderkind Xavier Dolan. Dat was terechte lof voor een regisseur die al bijna zestig jaar films maakt, maar nog steeds weet te verbazen – op intellectueel én cinefiel vlak.