Want hoe ver gaat de 51-jarige Thierry Taugourdeau (Vincent Lindon) om met
zijn vrouw en gehandicapte zoon te overleven in een recessie? Op die vijfhonderd
euro per maand die hij als werkloze krijgt, gaat dat niet lukken. Dus draait
hij noodgedwongen mee in de mallemolen van arbeidsbureaus, bijscholingscursussen
en budgethulpverlening waar hij met een strak gezicht de dagelijkse
vernederingen slikt. Of Thierry alvast wil nadenken hoe het verder moet als hij
zou komen te overlijden. En of Thierry iets aan zijn houding wil doen? En nu we
toch bezig zijn, aan zijn uitdrukking en spraakritme. Anders komt hij natuurlijk
nooit aan het werk.
Brizé heeft weinig nodig om de wanhoop
voelbaar te maken. Een paar seconden van Thierry die zijn auto voortduwt, en je
weet: een lege tank of een kapotte auto, in ieder geval een frustratie die
iemand in zijn situatie er eigenlijk niet bij kan hebben. Een arbeidsconsulent
die zich immuun heeft gemaakt voor kritiek door zijn riedeltje af te draaien, en
je weet: dit zijn de muren waar Thierry dagelijks tegenop loopt. Ondertussen
zal zijn zoon binnenkort honderdvijftig kilometer verderop naar een speciale
school gaan, waar snel extra geld voor op tafel moet komen.
De wereld als markt en strijd, noemde Houellebecq zijn romandebuut. In Stéphane Brizé’s sociale drama wordt die strijd vooral gevoerd over menselijke waardigheid.
La loi du marché maakt vooral indruk omdat de wanhoop over al die kleine en
grote hindernissen constant voelbaar is maar nooit zichtbaar wordt. Thierry
houdt z’n frustraties binnen en Brizé brengt die over door scènes extra lang aan
te houden. Een sobere strategie waar je van moet houden, maar hier past die
vorm.
Kleine sprongen zorgen ervoor dat voor de hand liggende
dramatische scènes worden vermeden, wat het verhaal realistischer en
overtuigender maakt. Plotseling werkt Thierry als bewaker in een supermarkt en
is het zijn taak om klanten en collega’s op diefstal te betrappen. Ah, er was
dus wel werk. Gelukkig. Maar over die kwestie ging de film ook niet. La loi du
marché laat iemand aan de onderkant van de arbeidsmarkt zien voor wie elke euro
telt. Iemand die zich moreel niet wil compromitteren, ondanks de druk en de
verleiding om dat wel te doen.
Het is verre van een sexy
onderwerp en niemand zal lachend de zaal uit lopen, maar Brizé laat zien dat er
misschien best tegen windmolens te vechten valt. Al is de uitkomst nog steeds
onzeker.