Spieren en bierbuiken zijn de rotsen van Monument Valley in Mange tes morts,
waarvoor regisseur Jean-Charles Hue voor de tweede keer (na debuut La BM du
Seigneur) de 'witte zigeuners' van de Frans-Jenische familie Dorkel inhuurde. De
fatale held is de oudste broer van drie, Fred, die na vijftien jaar
gevangenisstraf terugkeert naar het weiland aan de rand van de stad waar de
gemeenschap z'n caravans heeft staan. Zijn entree voorspelt weinig goeds. Als
een revolverheld met steigerend paard aan de horizon rijdt hij in schitterend
tegenlicht vol gas het kamp binnen, tot ergernis van bijna iedereen. Tijdens
zijn afwezigheid is ook God in het kamp gearriveerd en die wil niets te maken
hebben met het oude zigeunerleven waar Fred voor staat: zuipen, diefstal en
geweld.
Alleen Freds (geadopteerde) jongste broer Jason, door wiens
ogen het verhaal verteld wordt, is blij. Die heeft zijn broer in gedachten
opgeblazen tot mythische proporties – daarom past het mooi dat Fred zo'n enorm
lijf heeft, te groot om weer klein te worden, te log om van richting te
veranderen – en zoekt in hem de vader die afwezig was, nadat de echte met 300
kilometer per uur op een politieblokkade afreed. Zelfs z'n bril vonden ze niet
meer terug. 'Met die snelheid los je op in het niets,' zegt Fred op een zeldzaam
moment van reflectie.
Of het echt 300 kilometer per uur was valt te
betwijfelen. Mange tes morts is heel erg een film over mythes. Over
verheerlijken wat niet meer is. Proust op anabolen. Niet uit nostalgie maar als
excuus om de realiteit niet onder ogen te hoeven zien. Jean-Charles Hue laat dat
heel mooi zien met deze personages die van zich af slaan omdat ze niet kunnen
omhelzen. De vraag is wel: zijn die mythes zo anders dan de verhalen die de
nieuwe gelovigen in het kamp elkaar vertellen?
Maar bovenal is de
kracht van de film hoe alles constant onder spanning staat. Fred is de
instabiele kern, de middelpuntvliedende kracht die elk moment kan exploderen en
Jason en de rest mee zal sleuren naar beneden. Hij is de tragische held. De man
die de tijd vergat en die op zijn paard weer richting de horizon rijdt.
Echte broers en echte zigeuners spelen de hoofdrollen in dit Noord-Franse noodlotsdrama, dat de oerelementen van licht, spanning en beweging gebruikt voor niks minder dan een 21ste-eeuwse Europese western die in razende vaart richting de afgrond dendert.